Page Top

动态规划——矩阵优化DP 学习笔记

动态规划——矩阵优化DP 学习笔记

前置知识:矩阵、矩阵乘法

矩阵乘法优化线性递推

斐波那契数列

在斐波那契数列当中,\(f_1 = f_2 = 1\)\(f_i = f_{i - 1} + f_{i - 2}\),求 \(f_n\)

而分析式子可以知道,求 \(f_k\) 仅与 \(f_{k - 1}\)\(f_{k - 2}\) 有关;
所以我们设矩阵 \(F_i = \begin{bmatrix} f_{i - 1} & f_{i - 2} \end{bmatrix}\)

设矩阵 \(\text{Base}\),使得 \(F_{i - 1} \times \text{Base} = F_i\),接下来考虑 \(\text{Base}\) 是什么;
带入可得 \(\begin{bmatrix} f_{i - 2} & f_{i - 3} \end{bmatrix} \times \text{Base} = \begin{bmatrix} f_{i - 1} & f_{i - 2} \end{bmatrix}\)

\(\begin{bmatrix} f_{i - 2} & f_{i - 3} \end{bmatrix} \times \text{Base} = \begin{bmatrix} f_{i - 2} + f_{i - 3} & f_{i - 2} \end{bmatrix}\)
根据矩阵乘法的规则可知 \(\text{Base}\) 的第 \(1\) 列应为 \(\begin{bmatrix} 1 & 1 \end{bmatrix}^\text{T}\),第 \(2\) 列应为 \(\begin{bmatrix} 1 & 0 \end{bmatrix}^\text{T}\)

所以求得 \(\text{Base} = \begin{bmatrix} 1 & 1 \\ 1 & 0 \end{bmatrix}\)

然后考虑 \(f_i\) 的值应该是多少;
根据前面的公式可以知道 \(f_i = F_{n + 1}\) 的第一个数,所以就是求这个数。

根据 \(f_1 = f_2 = 1\),可以知道 \(F_3 = \begin{bmatrix} f_2 & f_1 \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} 1 & 1 \end{bmatrix}\),我们将这个作为边界值;
然后有 \(F_4 = F_3 \times \text{Base}\)\(F_5 = F_4 \times \text{Base} = F_3 \times \text{Base} \times \text{Base}\)

因为矩阵乘法有结合律,所以 \(F_{n + 1} = F_3 \times \text{Base}^{n - 2} = \begin{bmatrix} 1 & 1 \end{bmatrix} \times \begin{bmatrix} 1 & 1 \\ 1 & 0 \end{bmatrix}^{n - 2}\)

因为矩阵没有交换律,所以 \(F_3\)(前)和 \(\text{Base}^{n - 2}\)(后)一定不能写反了!

例题1

\(\left\{\begin{array}{l} f_1 = f_2 = 0 \\ f_i = f_{i - 1} + f_{i - 2} + 1 \end{array}\right.\)

点击查看题解

\(f_i\) 仅与 \(f_{i - 1}\)\(f_{i - 2}\) 有关,同时还包括了常数 \(1\)
所以我们设 \(F_i = \begin{bmatrix} f_{i - 1} & f_{i - 2} & 1 \end{bmatrix}\)

然后设 \(\text{Base}\) 使得 \(F_{i - 1} \times \text{Base} = F_i\)
\(\begin{bmatrix} f_{i - 2} & f_{i - 3} & 1 \end{bmatrix} \times \text{Base} = \begin{bmatrix} f_{i - 1} & f_{i - 2} & 1 \end{bmatrix}\)

因为 \(f_{i - 1} = f_{i - 2} + f_{i - 3} + 1\),所以易知:

\(\text{Base} = \begin{bmatrix} 1 & 1 & 0 \\ 1 & 0 & 0 \\ 1 & 0 & 1 \end{bmatrix}\).

边界条件为 \(F_3 = \begin{bmatrix} 0 & 0 & 1\end{bmatrix}\)
所以 \(F_{n + 1} = F_3 \times \text{Base}^{n - 2}\)

即可求出 \(f_n\).

例题2

\(\left\{\begin{array}{l} f_1 = 0 \text{,} f_2 = 1 \\ f_i = f_{i - 1} + f_{i - 2} + i \end{array}\right.\)

点击查看题解

\(f_i\) 仅与 \(f_{i - 1}\)\(f_{i - 2}\)\(i\) 有关,为实现 \(i\) 的递增,还需设置常量 \(1\)
所以我们设 \(F_i = \begin{bmatrix} f_{i - 1} & f_{i - 2} & i & 1 \end{bmatrix}\)

\(F_{i - 1} \times \text{Base} = F_i\)\(\text{Base} = \begin{bmatrix} 1 & 1 & 0 & 0 \\ 1 & 0 & 0 & 0 \\ 1 & 0 & 1 & 0 \\ 0 & 0 & 1 & 1 \end{bmatrix}\).

边界条件为 \(F_3 = \begin{bmatrix} 1 & 0 & 3 & 1 \end{bmatrix}\).

\(F_{n + 1} = F_3 \times \text{Base}^{n - 2}\);即可求出 \(f_n\)

例题3(来自 OI-Wiki)

\(\left\{\begin{array}{l} f_{1} = f_{2} = 0 \\ f_{n} = 7f_{n-1}+6f_{n-2}+5n+4\times 3^n \end{array}\right.\)

点击查看题解

我的解法与 OI-Wiki 上的有所不同:

\(F_n = \begin{bmatrix} f_{n - 1} & f_{n - 2} & n & 3^n & 1 \end{bmatrix}\).

易知 \(\text{Base} = \begin{bmatrix} 7 & 1 & 0 & 0 & 0 \\ 6 & 0 & 0 & 0 & 0 \\ 5 & 0 & 1 & 0 & 0 \\ 4 & 0 & 0 & 3 & 0 \\ 0 & 0 & 1 & 0 & 1 \end{bmatrix}\).

边界值 \(F_3 = \begin{bmatrix} 0 & 0 & 3 & 27 & 1 \end{bmatrix}\).

\(F_{n + 1} = F_3 \times \text{Base}^{n - 2}\).

例题4

\(\left\{\begin{array}{l} f_1 = f_2 = 0 \text{,} f_3 = 1 \\ f_i = 3f_{i - 1} + 2f_{i - 2} + f_{i - 3} + 5i + 7 \end{array}\right.\)

点击查看题解

增加了 \(f_{i - 3}\),但是本质是一样的。

可以设 \(F_i = \begin{bmatrix} f_{i - 1} & f_{i - 2} & f_{i - 3} & i & 1 \end{bmatrix}\)

易得 \(\text{Base} = \begin{bmatrix} 3 & 1 & 0 & 0 & 0 \\ 2 & 0 & 1 & 0 & 0 \\ 1 & 0 & 0 & 0 & 0 \\ 5 & 0 & 0 & 1 & 0 \\ 7 & 0 & 0 & 1 & 1 \end{bmatrix}\).

\(F_4 = \begin{bmatrix} 1 & 0 & 0 & 4 & 1 \end{bmatrix}\)

\(F_{n + 1} = F_4 \times \text{Base}^{n - 3}\)

例题5

洛谷 P1939 矩阵加速(数列):https://www.luogu.com.cn/problem/P1939

考虑这道题 \(\text{Base}\) 该如何设置。

点击查看代码
const long long MOD = 1e9 + 7;

struct matrix
{
    long long a[4][4];
    matrix operator*(const matrix &t) const
    {
        matrix res;
        memset(res.a, 0, sizeof res.a);
        for (int i = 1; i <= 3; ++i)
            for (int j = 1; j <= 3; ++j)
                for (int k = 1; k <= 3; ++k)
                    res.a[i][j] = (res.a[i][j] + a[i][k] * t.a[k][j] % MOD) % MOD;
        return res;
    }
};

int main()
{
    int T = rr;
    while (T--)
    {
        int n = rr;

        if (n <= 3)
        {
            printf("1\n");
            continue;
        }

        matrix Base = {{{0, 0, 0, 0},
                        {0, 1, 1, 0},
                        {0, 0, 0, 1},
                        {0, 1, 0, 0}}};
        matrix res = {{{0, 0, 0, 0},
                       {0, 1, 0, 0},
                       {0, 0, 1, 0},
                       {0, 0, 0, 1}}};

        int k = n - 3;
        while (k)
        {
            if (k & 1)
                res = res * Base;
            k >>= 1, Base = Base * Base;
        }

        printf("%lld\n", (res.a[1][1] + res.a[2][1] + res.a[3][1]) % MOD);
    }

    return 0;
}

时间复杂度

矩阵乘法 \(O(k^3)\) 其中 \(k\) 为矩阵的长(或宽);
快速幂 \(O(\log n)\)

所以[矩阵乘法优化线性递推]的时间复杂度为 \(O(k^3 \log n)\)

矩阵乘法优化 DP

朴素矩阵乘法

\(\mathrm{dp}[t][x][y] = \sum\limits_{w = 1}^n \mathrm{dp}[t][x][w] \times G[w][y]\)

则可以看为矩阵乘法的形式:\(\mathrm{dp}_t = \mathrm{dp}_{t - 1} \times G\),即 \(\mathrm{dp}_t = Ans_0 \times G^t\)

广义矩阵乘法

对矩阵的乘法重载,即可用快速幂求解了。

具体的,可以看这篇文章:https://www.luogu.com.cn/blog/i207M/xie-ti-bao-gao-sp1716-gss3-can-you-answer-these-queries-iii

多组询问的矩阵乘法优化 DP

例题:P6569 魔法值

我们要求一个 \(\mathrm{Ans}_k = \mathrm{Ans}_0 \times \mathrm{Mp}^k\),其中 \(\mathrm{Ans}_i\) 是一个长度为 \(n\) 的行向量。

那么,我们先预处理 \(\mathrm{Mp}^k\),即 \(\mathrm{Mp}^{2^i}\)

然后我们就是在求一个行向量和 \(\log_2 k\)\(n \times n\) 的矩阵的乘积了。

在算答案的时候,我们先别算这 \(\log_2 k\) 个方阵的乘积,先用 \(\mathrm{Ans}_0\) 向量从左乘到右。

因为向量乘矩阵复杂度是 \(O(n^2)\) 的!

这样复杂度就从 \(O(q \times n^3 \log_2 t)\),变成了 \(O(n^3 \log_2 t+q \times n^2 \log_2 t)\)

练习题

见:https://www.luogu.com.cn/training/385249

Reference

[1] https://oi-wiki.org/math/linear-algebra/matrix/
[2] https://www.cnblogs.com/ningago/p/17472070.html
[3] https://www.cnblogs.com/luckyblock/p/14430820.html
[4] http://blog.tsawke.com/Data/Blog/content/DDP.html
[5] https://blog.csdn.net/qq_41739081/article/details/128184363

posted @ 2023-09-27 14:07  RainPPR  阅读(55)  评论(0编辑  收藏  举报