排序算法
一、冒泡排序(Bubble Sort)
核心思想
通过相邻元素两两比较交换,将最大元素逐步“冒泡”到数组末尾。
代码实现
public void bubbleSort(int[] arr) {
for (int i = 0; i < arr.length - 1; i++) {
boolean swapped = false;
for (int j = 0; j < arr.length - 1 - i; j++) {
if (arr[j] > arr[j + 1]) {
int temp = arr[j];
arr[j] = arr[j + 1];
arr[j + 1] = temp;
swapped = true;
}
}
if (!swapped) break; // 优化:无交换则已有序
}
}
特点
- 时间复杂度:平均 O(n²),最好 O(n)(已有序)
- 空间复杂度:O(1)
- 稳定排序:是
二、选择排序(Selection Sort)
核心思想
每次遍历选择未排序部分的最小元素,放到已排序部分的末尾。
代码实现
public void selectionSort(int[] arr) {
for (int i = 0; i < arr.length - 1; i++) {
int minIndex = i;
for (int j = i + 1; j < arr.length; j++) {
if (arr[j] < arr[minIndex]) {
minIndex = j;
}
}
int temp = arr[i];
arr[i] = arr[minIndex];
arr[minIndex] = temp;
}
}
特点
- 时间复杂度:O(n²)
- 空间复杂度:O(1)
- 稳定排序:否
三、插入排序(Insertion Sort)
核心思想
将未排序元素逐个插入到已排序部分的正确位置。
代码实现
public void insertionSort(int[] arr) {
for (int i = 1; i < arr.length; i++) {
int key = arr[i];
int j = i - 1;
while (j >= 0 && arr[j] > key) {
arr[j + 1] = arr[j];
j--;
}
arr[j + 1] = key;
}
}
特点
- 时间复杂度:平均 O(n²),最好 O(n)(已有序)
- 空间复杂度:O(1)
- 稳定排序:是
四、归并排序(Merge Sort)
核心思想
分治法:将数组分成两半分别排序,再合并两个有序子数组。
代码实现
public void mergeSort(int[] arr, int left, int right) {
if (left < right) {
int mid = left + (right - left) / 2;
mergeSort(arr, left, mid);
mergeSort(arr, mid + 1, right);
merge(arr, left, mid, right);
}
}
private void merge(int[] arr, int left, int mid, int right) {
int[] temp = new int[right - left + 1];
int i = left, j = mid + 1, k = 0;
while (i <= mid && j <= right) {
if (arr[i] <= arr[j]) temp[k++] = arr[i++];
else temp[k++] = arr[j++];
}
while (i <= mid) temp[k++] = arr[i++];
while (j <= right) temp[k++] = arr[j++];
System.arraycopy(temp, 0, arr, left, temp.length);
}
特点
- 时间复杂度:O(n log n)
- 空间复杂度:O(n)
- 稳定排序:是
五、快速排序(Quick Sort)
核心思想
分治法:选择一个基准元素,将数组分为左右两部分,递归排序。
代码实现
public void quickSort(int[] arr, int low, int high) {
if (low < high) {
int pivotIndex = partition(arr, low, high);
quickSort(arr, low, pivotIndex - 1);
quickSort(arr, pivotIndex + 1, high);
}
}
private int partition(int[] arr, int low, int high) {
int pivot = arr[high]; // 选择最后一个元素为基准
int i = low - 1;
for (int j = low; j < high; j++) {
if (arr[j] < pivot) {
i++;
swap(arr, i, j);
}
}
swap(arr, i + 1, high);
return i + 1;
}
private void swap(int[] arr, int i, int j) {
int temp = arr[i];
arr[i] = arr[j];
arr[j] = temp;
}
特点
- 时间复杂度:平均 O(n log n),最坏 O(n²)(已有序)
- 空间复杂度:O(log n)(递归栈)
- 稳定排序:否
六、堆排序(Heap Sort)
核心思想
将数组构造成最大堆,逐个取出堆顶元素(最大值)进行排序。
代码实现
public void heapSort(int[] arr) {
int n = arr.length;
// 构建最大堆
for (int i = n / 2 - 1; i >= 0; i--) {
heapify(arr, n, i);
}
// 逐个提取堆顶元素
for (int i = n - 1; i > 0; i--) {
swap(arr, 0, i);
heapify(arr, i, 0);
}
}
private void heapify(int[] arr, int n, int i) {
int largest = i;
int left = 2 * i + 1;
int right = 2 * i + 2;
if (left < n && arr[left] > arr[largest]) largest = left;
if (right < n && arr[right] > arr[largest]) largest = right;
if (largest != i) {
swap(arr, i, largest);
heapify(arr, n, largest);
}
}
private void swap(int[] arr, int i, int j) {
int temp = arr[i];
arr[i] = arr[j];
arr[j] = temp;
}
特点
- 时间复杂度:O(n log n)
- 空间复杂度:O(1)
- 稳定排序:否
总结对比表
| 排序算法 | 平均时间复杂度 | 空间复杂度 | 稳定性 | 适用场景 |
|---|---|---|---|---|
| 冒泡排序 | O(n²) | O(1) | 稳定 | 小规模数据或教学 |
| 选择排序 | O(n²) | O(1) | 不稳定 | 小规模数据 |
| 插入排序 | O(n²) | O(1) | 稳定 | 小规模或基本有序数据 |
| 归并排序 | O(n log n) | O(n) | 稳定 | 大规模数据、稳定排序需求 |
| 快速排序 | O(n log n) | O(log n) | 不稳定 | 大规模数据、内存敏感 |
| 堆排序 | O(n log n) | O(1) | 不稳定 | 大规模数据、无需额外空间 |

浙公网安备 33010602011771号