0x04 数学知识
数学知识
数论
质数
试除法判定质数
\(O(\sqrt n)\)
bool is_prime(int x)
{
if (x < 2) return false;
for (int i = 2; i <= x / i; i ++ )//sqrt(x)较慢,i*i存在溢出风险
if (x % i == 0)
return false;
return true;
}
试除法分解质因数
\(O(\log n) \sim O(\sqrt n)\)
\(n\) 中最多只包含一个大于\(\sqrt n\) 的质因子
void divide(int x)
{
for (int i = 2; i <= x / i; i ++ )
if (x % i == 0)
{
int s = 0;
while (x % i == 0) x /= i, s ++ ;
cout << i << ' ' << s << endl;
}
if (x > 1) cout << x << ' ' << 1 << endl;
cout << endl;
}
埃氏筛求质数
\(O(n \log (\log n))\)
int primes[N], cnt;//primes[]存储所有素数
bool st[N];//st[x]存储x是否被筛掉
void get_primes(int n)
{
for (int i = 2; i <= n; i ++ )
{
if (st[i]) continue;
primes[cnt ++ ] = i;
for (int j = i + i; j <= n; j += i)
st[j] = true;
}
}
线性筛求质数
\(O(n)\)
每个数只被它最小的质因数筛去
int primes[N], cnt; // primes[]存储所有素数
bool st[N]; // st[x]存储x是否被筛掉
void get_primes(int n)
{
for (int i = 2; i <= n; i ++ )
{
if (!st[i]) primes[cnt ++ ] = i;
for (int j = 0; primes[j] <= n / i; j ++ )
{
st[primes[j] * i] = true;
if (i % primes[j] == 0) break;
}
}
}
约数
试除法求约数
vector<int> get_divisors(int x)
{
vector<int> res;
for (int i = 1; i <= x / i; i ++ )
if (x % i == 0)
{
res.push_back(i);
if (i != x / i) res.push_back(x / i);
}
sort(res.begin(), res.end());
return res;
}
约数个数与约数之和
如果 \(N = p_1^{c_1} \times p_2^{c_2} \dots p_k^{c_k}\)
约数个数:\((c_1 + 1) \times (c_2 + 1) ... (c_k + 1)\)
约数之和:\((p_1^0 + p_1^1 + ... + p_1^{c_1}) \times ... \times (p_k^0 + p_k^1 + ... + p_k^{c_k})\)
欧几里得算法
\((a,b)=(b,a\bmod b)\)
int gcd(int a, int b)
{
return b ? gcd(b, a % b) : a;
}
欧拉函数
欧拉函数 \(\varphi (n) : 1\sim n\) 中和 \(n\) 互质的个数
欧拉定理:若 \(gcd(a,m)=1\) ,则 \(a^{\varphi (m)}\equiv 1\pmod{m}\)
费马小定理:若 \(p\) 为素数,\(gcd(a,p)=1\),则 \(a^{p-1}\equiv 1\pmod{p}\)
求欧拉函数
\(O(\sqrt{n})\)
若 \(n=p_1^{\alpha_1}\cdot p_2^{\alpha_2} \cdots p_k^{\alpha_k}\)
- 从 \(1\sim n\) 中去掉 \(p_1,p_2,\ldots p_k\) 的所有倍数
- 加上所有 \(p_i \cdot p_j\) 的倍数
- 减去所有 \(p_i \cdot p_j \cdot p_k\) 的倍数
- \(\cdots\cdots\)(容斥原理)
int phi(int x)
{
int res = x;
for (int i = 2; i <= x / i; i ++ )
if (x % i == 0)
{
res = res / i * (i - 1);
while (x % i == 0) x /= i;
}
if (x > 1) res = res / x * (x - 1);
return res;
}
筛法求欧拉函数
int primes[N], cnt; // primes[]存储所有素数
int euler[N]; // 存储每个数的欧拉函数
bool st[N]; // st[x]存储x是否被筛掉
void get_eulers(int n)
{
euler[1] = 1;
for (int i = 2; i <= n; i ++ )
{
if (!st[i])
{
primes[cnt ++ ] = i;
euler[i] = i - 1;
}
for (int j = 0; primes[j] <= n / i; j ++ )
{
int t = primes[j] * i;
st[t] = true;
if (i % primes[j] == 0)
{
euler[t] = euler[i] * primes[j];
break;
}
euler[t] = euler[i] * (primes[j] - 1);
}
}
}
快速幂
求 \(m^k \pmod{p}\),时间复杂度 \(O(\log k)\)
int qmi(int m, int k, int p)
{
int res = 1 % p, t = m;
while (k)
{
if (k&1) res = res * t % p;
t = t * t % p;
k >>= 1;
}
return res;
}
乘法逆元:若 \(b,m\) 互质,并且对于任意整数 \(a\) 如果满足 \(b|a\) ,则存在一个整数 \(x\) ,使得 \(\frac{a}{b}\equiv a \times x\pmod{m}\) ,则称 \(x\) 为 \(b\) 的模 \(m\) 乘法逆元,记为 \(b^{-1}\pmod{m}\)
\(b\) 存在乘法逆元的充要条件是 \(b\) 与模数 \(m\) 互质,当模数 \(m\) 为质数时,\(b^{m-2}\) 即为 \(b\) 的乘法逆元
扩展欧几里得算法
裴蜀定理:对于任意两个整数 \(a\) 和 \(b\),存在整数 \(x\) 和 \(y\),使得\(ax+by=gcd(a,b)\)
// 求x, y,使得ax + by = gcd(a, b)
int exgcd(int a, int b, int &x, int &y)
{
if (!b)
{
x = 1; y = 0;
return a;
}
int d = exgcd(b, a % b, y, x);
y -= (a/b) * x;
return d;
}
高斯消元
\(O(n^3)\)
步骤:
- 构造增广矩阵
- 前向消元,使矩阵变成上三角矩阵
- 回代求解
int gauss()// a[N][N]是增广矩阵
{
int c, r;
for (c = 0, r = 0; c < n; c ++ )
{
int t = r;
for (int i = r; i < n; i ++ )//找到绝对值最大的行
if (fabs(a[i][c]) > fabs(a[t][c]))
t = i;
if (fabs(a[t][c]) < eps) continue;
for (int i = c; i <= n; i ++ ) swap(a[t][i], a[r][i]);//将绝对值最大的行换到最顶端
for (int i = n; i >= c; i -- ) a[r][i] /= a[r][c];//将当前行的首位变成1
for (int i = r + 1; i < n; i ++ )//用当前行将下面所有的列消成0
if (fabs(a[i][c]) > eps)
for (int j = n; j >= c; j -- )
a[i][j] -= a[r][j] * a[i][c];
r ++ ;
}
if (r < n)
{
for (int i = r; i < n; i ++ )
if (fabs(a[i][n]) > eps)
return 2; // 无解
return 1; // 有无穷多组解
}
//回代求解
for (int i = n - 1; i >= 0; i -- )
for (int j = i + 1; j < n; j ++ )
a[i][n] -= a[i][j] * a[j][n];
return 0; // 有唯一解
}
组合数
递推法求组合数
\(C^b_a=C_{a-1}^b+C_{a-1}^{b-1}\)
// c[a][b] 表示从a个苹果中选b个的方案数
for (int i = 0; i < N; i ++ )
for (int j = 0; j <= i; j ++ )
if (!j) c[i][j] = 1;
else c[i][j] = (c[i - 1][j] + c[i - 1][j - 1]) % mod;
预处理逆元求组合数
//首先预处理出所有阶乘取模的余数fact[N],以及所有阶乘取模的逆元infact[N]
//如果取模的数是质数,可以用费马小定理求逆元
int qmi(int a, int k, int p)//快速幂模板
{
int res = 1;
while (k)
{
if (k & 1) res = (LL)res * a % p;
a = (LL)a * a % p;
k >>= 1;
}
return res;
}
// 预处理阶乘的余数和阶乘逆元的余数
fact[0] = infact[0] = 1;
for (int i = 1; i < N; i ++ )
{
fact[i] = (LL)fact[i - 1] * i % mod;
infact[i] = (LL)infact[i - 1] * qmi(i, mod - 2, mod) % mod;
}
\(Lucas\) 定理
若 \(p\) 是质数,则对于任意整数 \(1\leqslant m \leqslant n\),有:
int qmi(int a, int k, int p) // 快速幂模板
{
int res = 1 % p;
while (k)
{
if (k & 1) res = (LL)res * a % p;
a = (LL)a * a % p;
k >>= 1;
}
return res;
}
int C(int a, int b, int p) // 通过定理求组合数C(a, b)
{
if (a < b) return 0;
LL x = 1, y = 1; // x是分子,y是分母
for (int i = a, j = 1; j <= b; i --, j ++ )
{
x = (LL)x * i % p;
y = (LL) y * j % p;
}
return x * (LL)qmi(y, p - 2, p) % p;
}
int lucas(LL a, LL b, int p)
{
if (a < p && b < p) return C(a, b, p);
return (LL)C(a % p, b % p, p) * lucas(a / p, b / p, p) % p;
}
分解质因数法求组合数
需要求出组合数的真实值,而非对某个数的余数时,适合用分解质因数的方式:
- 筛法求出范围内的所有质数
- 通过 \(\mathrm{C}^a_b=\cfrac{a!}{b!(a-b)!}\) 求出每个质因子的次数,\(n!\) 中 \(p\) 的次数是\(\cfrac{n}{p}+\cfrac{n}{p^2}+\cfrac{n}{p^3}+\cdots\)
- 用高精乘相乘所有质因子
int primes[N], cnt; // 存储所有质数
int sum[N]; // 存储每个质数的次数
bool st[N]; // 存储每个数是否已被筛掉
void get_primes(int n) // 线性筛法求素数
{
for (int i = 2; i <= n; i ++ )
{
if (!st[i]) primes[cnt ++ ] = i;
for (int j = 0; primes[j] <= n / i; j ++ )
{
st[primes[j] * i] = true;
if (i % primes[j] == 0) break;
}
}
}
int get(int n, int p) // 求 n!中的次数
{
int res = 0;
while (n)
{
res += n / p;
n /= p;
}
return res;
}
vector<int> mul(vector<int> a, int b) // 高精度乘低精度模板
{
vector<int> c;
int t = 0;
for (int i = 0; i < a.size(); i ++ )
{
t += a[i] * b;
c.push_back(t % 10);
t /= 10;
}
while (t)
{
c.push_back(t % 10);
t /= 10;
}
return c;
}
get_primes(a); // 预处理范围内的所有质数
for (int i = 0; i < cnt; i ++ ) // 求每个质因数的次数
{
int p = primes[i];
sum[i] = get(a, p) - get(b, p) - get(a - b, p);
}
vector<int> res;
res.push_back(1);
for (int i = 0; i < cnt; i ++ ) // 用高精度乘法将所有质因子相乘
for (int j = 0; j < sum[i]; j ++ )
res = mul(res, primes[i]);