实验6 文件I/O与异常处理

实验任务1

源代码:

#pragma once
#include <iomanip>
#include <iostream>
#include <string>

struct Contestant {
    long   id;              // 学号
    std::string name;       // 姓名
    std::string major;      // 专业
    int    solved;          // 解题数
    int    penalty;         // 总罚时
};

// 重载<<
// 要求:姓名/专业里不含空白符
inline std::ostream& operator<<(std::ostream& out, const Contestant& c) {
    out << std::left;
    out << std::setw(15) << c.id
        << std::setw(15) << c.name
        << std::setw(15) << c.major
        << std::setw(10) << c.solved
        << std::setw(10) << c.penalty;

    return out;
}

// 重载>>
inline std::istream& operator>>(std::istream& in, Contestant& c) {
    in >> c.id >> c.name >> c.major >> c.solved >> c.penalty;

    return in;
}
contestant.hpp
#pragma once
#include <fstream>
#include <iostream>
#include <stdexcept>
#include <string>
#include <vector>
#include "contestant.hpp"

// ACM 排序规则:先按解题数降序,再按罚时升序
inline bool cmp_by_solve(const Contestant& a, const Contestant& b) {
    if(a.solved != b.solved)
        return a.solved > b.solved;
    
    return a.penalty < b.penalty;
}

// 将结果写至任意输出流
inline void write(std::ostream& os, const std::vector<Contestant>& v) {
    for (const auto& x : v) 
        os << x << '\n';
}

// 将结果打印到屏幕
inline void print(const std::vector<Contestant>& v) {
    write(std::cout, v);
}

// 将结果保存到文件
inline void save(const std::string& filename, const std::vector<Contestant>& v) {
    std::ofstream os(filename);
    if (!os) 
        throw std::runtime_error("fail to open " + filename);

    write(os, v);
}

// 从文件读取信息(跳过标题行)
inline std::vector<Contestant> load(const std::string& filename) {
    std::ifstream is(filename);
    if (!is) 
        throw std::runtime_error("fail to open " + filename);

    std::string line;
    std::getline(is, line);          // 跳过标题

    std::vector<Contestant> v;
    Contestant t;
    int seq;
    while (is >> seq >> t) 
        v.push_back(t);
        
    return v;
}
utils.hpp
#include <algorithm>
#include <iostream>
#include <stdexcept>
#include <vector>
#include "contestant.hpp"
#include "utils.hpp"

const std::string in_file = "./data.txt";
const std::string out_file = "./ans.txt";

void app() {
    std::vector<Contestant> contestants;

    try {
        contestants = load(in_file);                                      
        std::sort(contestants.begin(), contestants.end(), cmp_by_solve); 
        print(contestants);      
        save(out_file, contestants);                         
    } catch (const std::exception& e) {
        std::cerr << e.what() << '\n';
        return;
    }
}

int main() {
    app();
}
task1.cpp

 运行结果截图:

image

 问题1:

答:

(1)write () 的参数类型是std::ostream&,能同时接受std::cout和std::ofstream对象作为实参,是因为std::cout是std::ostream类的实例,而std::ofstream是std::ostream的派生类。C++ 中基类引用可以绑定到派生类对象,实现了多态特性,因此 write () 函数可以统一处理所有std::ostream及其派生类的输出流对象。
(2)不需要改动 write () 函数。只要新设备的输出流类继承自std::ostream并实现了std::ostream的接口,write () 函数就能直接复用,体现了代码的可扩展性和复用性。

问题2:

答:

(1)两处 throw 语句分别在 save () 和 load () 函数中:
  save () 函数中,当打开输出文件失败(!os为真)时,抛出std::runtime_error异常,异常信息为 “fail to open + 文件名”。
  load () 函数中,当打开输入文件失败(!is为真)时,抛出std::runtime_error异常,异常信息为 “fail to open + 文件名”。
(2)异常由 app () 函数中的 try-catch 块捕获。捕获后,通过std::cerr输出异常信息,程序返回,避免程序崩溃,保证了程序的健壮性。

问题3:

答:

可以替换,功能、性能、结果完全一致。
功能上:lambda 表达式实现的逻辑与 cmp_by_solve 函数完全相同,均为先按解题数降序,解题数相同时按罚时升序排序。
性能上:两者均为直接访问对象成员进行比较,无额外开销,性能一致。
结果上:排序逻辑一致,输入相同数据时输出结果完全相同。lambda 表达式更简洁,无需单独定义函数,适合短期使用的简单比较逻辑。

问题4:

答:

(1)运行结果问题:程序可能出现数据读取不完整、程序崩溃或输出乱码。

原因:data_bad.txt 中存在空白行、字段缺失、数据格式错误等问题。

原 load () 函数通过is >> seq >> t读取数据,当遇到非法格式或缺失字段时,输入流会进入错误状态,后续读取操作失效,导致数据读取不完整;若错误数据导致内存访问异常,会直接造成程序崩溃。

image

 

(2)修改后的 load () 函数:

inline std::vector<Contestant> load(const std::string& filename) {
std::ifstream is(filename);
if (!is)
throw std::runtime_error("fail to open " + filename);

std::string line;
std::getline(is, line); 
int line_num = 2; 

std::vector<Contestant> v;
Contestant t;
int seq;

while (std::getline(is, line)) {
std::istringstream iss(line);
if (iss >> seq >> t.id >> t.name >> t.major >> t.solved >> t.penalty) {
v.push_back(t);
} else {
std::cerr << "[Warning] line " << line_num << " format error, skipped\n";
}
line_num++;
}

is.close();
return v;
}

 

 实验任务2

源代码:

 

#pragma once

#include <iostream>
#include <string>

class Student {
public:
    Student() = default;
    ~Student() = default;
    
    const std::string get_major() const;
    int get_grade() const;

    friend std::ostream& operator<<(std::ostream& os, const Student& s);
    friend std::istream& operator>>(std::istream& is, Student& s);

private:
    int id;   
    std::string  name;
    std::string  major;
    int          grade;  // 0-100
};
student.hpp
#include "student.hpp"
#include <iomanip>   // 用于格式化输出
#include <sstream>   // 用于数据解析
#include <stdexcept> // 用于抛出成绩有效性异常

// 实现get_major:返回专业(供排序使用)
const std::string Student::get_major() const {
    return major;
}

// 实现get_grade:返回成绩(供排序使用)
int Student::get_grade() const {
    return grade;
}

// 重载<<:格式化输出学员信息(左对齐,固定宽度)
std::ostream& operator<<(std::ostream& os, const Student& s) {
    os << std::left;
    os << std::setw(10) << s.id     // 学号占10字符
        << std::setw(10) << s.name  // 姓名占10字符
        << std::setw(10) << s.major // 专业占10字符
        << std::setw(10) << s.grade;// 成绩占10字符
    return os;
}

// 重载>>:读取学员信息+数据有效性校验
std::istream& operator>>(std::istream& is, Student& s) {
    // 临时变量存储读取结果(避免直接污染Student对象)
    int temp_id;
    std::string temp_name, temp_major;
    int temp_grade;

    // 按“学号-姓名-专业-成绩”顺序读取(失败则设置流错误状态)
    if (!(is >> temp_id >> temp_name >> temp_major >> temp_grade)) {
        is.setstate(std::ios::failbit);  // 标记流为失败状态
        return is;
    }

    // 成绩有效性校验(0-100范围)
    if (temp_grade < 0 || temp_grade > 100) {
        throw std::runtime_error("grade out of range (0-100): " + std::to_string(temp_grade));
    }

    // 校验通过,赋值给Student对象
    s.id = temp_id;
    s.name = temp_name;
    s.major = temp_major;
    s.grade = temp_grade;

    return is;
}
student.cpp
#pragma once
#include <string>
#include <vector>
#include "student.hpp"

class StuMgr {
public:
    void load(const std::string& file);  // 加载数据文件(空格分隔)
    void sort();                         // 排序: 按专业字典序升序、同专业分数降序
    void print() const;                  // 打印到屏幕
    void save(const std::string& file) const; // 保存到文件

private:
    void write(std::ostream &os) const;  // 把数据写到任意输出流

private:
    std::vector<Student> students;
};
stumgr.hpp
#include "stumgr.hpp"
#include <fstream>
#include <stdexcept>
#include <algorithm>
#include <iostream>
#include <sstream>  // 用于逐行解析文件

// 加载文件:逐行读取+异常处理+脏数据跳过
void StuMgr::load(const std::string& file) {
    std::ifstream is(file);  // 创建文件输入流
    if (!is.is_open()) {     // 检查文件是否成功打开
        throw std::runtime_error("cannot open file: " + file);
    }

    students.clear();  // 清空已有数据(避免重复加载)
    Student s;
    std::string line;
    int line_num = 1;  // 记录行号(用于定位错误)

    // 逐行读取文件(处理空白行与脏数据)
    while (std::getline(is, line)) {
        line_num++;  // 行号自增(标题行之后开始计数)

        // 跳过空白行(避免无意义解析)
        if (line.empty()) {
            continue;
        }

        // 将行内容转为字符串流,便于解析
        std::istringstream iss(line);
        try {
            // 尝试解析当前行(调用Student重载的>>)
            if (iss >> s) {
                students.push_back(s);  // 解析成功,添加到列表
            } else {
                // 解析失败(字段缺失/格式错误),输出警告
                std::cerr << "[Warning] line " << line_num 
                          << " format error, skipped: " << line << std::endl;
            }
        } catch (const std::exception& e) {
            // 捕获“成绩超出范围”异常,输出警告
            std::cerr << "[Warning] line " << line_num 
                      << " invalid data, skipped: " << e.what() 
                      << " (content: " << line << ")" << std::endl;
        }
    }

    is.close();  // 关闭文件(释放资源)
}

// 排序:按“专业字典序升序→同专业成绩降序”
void StuMgr::sort() {
    std::sort(students.begin(), students.end(), 
        [](const Student& a, const Student& b) {
            // 第一步:按专业字典序比较(升序,如Acting < Music)
            if (a.get_major() != b.get_major()) {
                return a.get_major() < b.get_major();
            }
            // 第二步:同专业按成绩降序(成绩高的排前)
            return a.get_grade() > b.get_grade();
        }
    );
}

// 打印到屏幕:调用write,输出流为std::cout
void StuMgr::print() const {
    write(std::cout);
}

// 保存到文件:打开失败时抛出异常
void StuMgr::save(const std::string& file) const {
    std::ofstream os(file);  // 创建文件输出流
    if (!os.is_open()) {     // 检查文件是否成功打开
        throw std::runtime_error("cannot open file for writing: " + file);
    }

    write(os);  // 调用write写入文件
    os.close(); // 关闭文件
}

// 私有通用写函数:支持任意ostream流(控制台/文件)
void StuMgr::write(std::ostream& os) const {
    for (const auto& s : students) {
        os << s << std::endl;  // 调用Student重载的<<输出单个学员
    }
}
stumgr.cpp
#include <iostream>
#include <limits>
#include <string>
#include "stumgr.hpp"

const std::string in_file = "./data.txt";
const std::string out_file = "./ans.txt";

void menu() {
    std::cout << "\n**********简易应用**********\n"
                 "1. 加载文件\n"
                 "2. 排序\n"
                 "3. 打印到屏幕\n"
                 "4. 保存到文件\n"
                 "5. 退出\n"
                 "请选择:";
}

void app() {
    StuMgr mgr;

    while(true) {
        menu();
        int choice;
        std::cin >> choice;

        try {
            switch (choice) {
            case 1: mgr.load(in_file); 
                    std::cout << "加载成功\n"; break;
            case 2: mgr.sort(); 
                    std::cout << "排序已完成\n"; break;
            case 3: mgr.print(); 
                    std::cout << "打印已完成\n"; break;
            case 4: mgr.save(out_file); 
                    std::cout << "导出成功\n"; break;
            case 5: return;
            default: std::cout << "不合法输入\n";
            }
        }
        catch (const std::exception& e) {
            std::cout << "Error: " << e.what() << '\n';
        }
    }
}

int main() {
    app();
}
task2.cpp

 

运行结果截图:

image

 

image

 

posted @ 2025-12-17 15:56  溯溪而上  阅读(3)  评论(0)    收藏  举报