卢卡斯定理
对于非负整数 \(m\) 和 \(n\) 和素数 \(p\),同余式:
\(\binom{m}{n} \equiv \prod \limits_{i = 0}^k \binom{m_i}{n_i} \pmod p\)
成立。其中:
\(m = m_k p^k + m_{k - 1} p^{k - 1} + \cdots + m_1 p + m_0\),
并且
\(n = n_k p^k + n_{k - 1} p^{k - 1} + \cdots + n_1 p +n_0\)
是 \(m\) 和 \(n\) 的 \(p\) 进制展开。当 \(m < n\) 时,二项式系数 \(\binom{m}{n} = 0\)。
结论:二项式系数 \(\binom{m}{n}\) 可被素数 \(p\) 整除当且仅当在 \(p\) 进制表达下 \(n\) 的某一位的数值大于 \(m\) 对应位的数值。
证明:
对于素数 \(p\) 和 \(n\),满足 \(1 \le n \le p-1\),二项式系数
\(\binom{p}{n} = \dfrac{p \cdot (p - 1) \cdots (p - n + 1)}{n \cdot (n - 1) \cdots 1}\)
可被 \(p\) 整除。由此可得,在母函数中
\((1 + X)^p \equiv 1 + X^p \pmod p\).
应用数学归纳法可证,对于任意非负整数 \(i\),有
\((1 + X)^{p^i} \equiv 1 + X^{p^i} \pmod p\).
对于任意非负整数 \(m\) 和素数 \(p\),将 \(m\) 用 \(p\) 进制表示,即 \(m = \sum \limits^m_{i = 0} m_i p^i\),其中 \(k\) 为非负整数、\(m_i\) 为整数且 \(0 \le m_i \le p - 1\)。注意到
\(\begin{aligned} \sum \limits^m_{n = 0} \binom{m}{n} X^n &=(1 + X)^m = \prod \limits^k_{i = 0} \left( (1 + X)^{p^i} \right)^{m_i} \\&\equiv \prod \limits^k_{i = 0} \left(1 + X^{p^i} \right)^{m_i} = \prod \limits^k_{i = 0} \left( \sum \limits^{m_i}_{n_i = 0} \binom{m_i}{n_i} X^{n_i p^i} \right) \\&=\prod \limits^k_{i = 0} \left( \sum \limits^{p - 1}_{n_i = 0} \binom{m_i}{n_i} X^{n_i p^i} \right) = \sum \limits^m_{n = 0} \left( \prod \limits^k_{i = 0} \binom{m_i}{n_i} \right) X^n \pmod p \end{aligned}\)
其中 \(n_i\) 是 \(n\) 的 \(p\) 进制表达的第 \(i\) 位。此即证明了本定理。