实验3 类和对象
实验任务1
源代码:
button.hpp
#pragma once #include <iostream> #include <string> class Button { public: Button(const std::string &label_); const std::string& get_label() const; void click(); private: std::string label; }; Button::Button(const std::string &label_): label{label_} { } inline const std::string& Button::get_label() const { return label; } inline void Button::click() { std::cout << "Button '" << label << "' clicked\n"; }
window.hpp
#pragma once #include <iostream> #include <vector> #include <algorithm> #include "button.hpp" // 窗口类 class Window{ public: Window(const std::string &title_); void display() const; void close(); void add_button(const std::string &label); void click_button(const std::string &label); private: bool has_button(const std::string &label) const; private: std::string title; std::vector<Button> buttons; }; Window::Window(const std::string &title_): title{title_} { buttons.push_back(Button("close")); } inline void Window::display() const { std::string s(40, '*'); std::cout << s << std::endl; std::cout << "window : " << title << std::endl; int cnt = 0; for(const auto &button: buttons) std::cout << ++cnt << ". " << button.get_label() << std::endl; std::cout << s << std::endl; } inline void Window::close() { std::cout << "close window '" << title << "'" << std::endl; click_button("close"); } inline bool Window::has_button(const std::string &label) const { for(const auto &button: buttons) if(button.get_label() == label) return true; return false; } inline void Window::add_button(const std::string &label) { if(has_button(label)) std::cout << "button " << label << " already exists!\n"; else buttons.push_back(Button(label)); } inline void Window::click_button(const std::string &label) { for(auto &button:buttons) if(button.get_label() == label) { button.click(); return; } std::cout << "no button: " << label << std::endl; }
task.cpp
#include "window.hpp" #include <iostream> void test(){ Window w("Demo"); w.add_button("add"); w.add_button("remove"); w.add_button("modify"); w.add_button("add"); w.display(); w.close(); } int main() { std::cout << "用组合类模拟简单GUI:\n"; test(); }
运行结果截图:

问题1:这个范例中,Window 和 Button 是组合关系吗?
是的。
问题2:
bool has_button(const std::string &label) const; 被设计为私有。思考并回答:(1)如果将其改为公有接口,有哪些优点或潜在风险?
优点:提供更直接的方式供外部查询窗口中是否包含指定按钮,提升接口的可用性和灵活性,减少调用者为了判断按钮存在性而额外编写代码的负担。
风险:暴露该接口可能破坏类的封装性,使得外部代码过度依赖内部实现细节,增加维护和扩展的难度,甚至可能引发不当使用或资源泄露问题。
优点:提供更直接的方式供外部查询窗口中是否包含指定按钮,提升接口的可用性和灵活性,减少调用者为了判断按钮存在性而额外编写代码的负担。
风险:暴露该接口可能破坏类的封装性,使得外部代码过度依赖内部实现细节,增加维护和扩展的难度,甚至可能引发不当使用或资源泄露问题。
(2)设计类时,如何判断一个成员函数应设为 public 还是 private?
在设计类时,应优先考虑封装性和最小暴露原则,该函数是类对外提供的行为或功能的一部分,且对外部调用者有意义,应设为 public。如果该函数主要用于类内部逻辑处理,或暴露后可能导致数据不一致、资源管理混乱等问题,应设为 private。
在设计类时,应优先考虑封装性和最小暴露原则,该函数是类对外提供的行为或功能的一部分,且对外部调用者有意义,应设为 public。如果该函数主要用于类内部逻辑处理,或暴露后可能导致数据不一致、资源管理混乱等问题,应设为 private。
问题3:对比以下两种
get_label() 接口设计,在性能与安全性上的差异。接口1:
接口2:
const std::string& get_label() const;接口2:
const std::string get_label() const;性能方面:
接口1返回的是引用,避免了字符串拷贝,性能更高,尤其在频繁调用时优势明显。
接口2返回的是字符串的副本,涉及内存分配和拷贝,性能相对较低。
接口1返回的是引用,避免了字符串拷贝,性能更高,尤其在频繁调用时优势明显。
接口2返回的是字符串的副本,涉及内存分配和拷贝,性能相对较低。
安全性方面:
接口1返回引用,若对应的
接口2返回副本,即使原对象被销毁,副本仍然有效,更安全。
接口1返回引用,若对应的
Button 对象生命周期结束,引用将悬空,存在潜在风险。接口2返回副本,即使原对象被销毁,副本仍然有效,更安全。
总结: 接口1性能更优,但需谨慎使用;接口2更安全,适合对生命周期不确定的场景。
问题4:将代码中所有
xx.push_back(Button(xxx)) 改为 xx.emplace_back(xxx),程序是否仍能正常运行?查阅资料,说明两种写法的区别。可以正常运行,区别如下:
push_back(Button(xxx)):会先构造一个临时的 Button 对象,然后将其拷贝或移动到容器中,最后销毁临时对象。整个过程涉及一次构造 + 一次拷贝/移动 + 一次析构。emplace_back(xxx):直接在容器内部构造对象,将参数转发给构造函数,避免了临时对象的创建与销毁,效率更高。任务2:
源代码:
源代码:
task2.cpp
#include <iostream> #include <vector> void test1(); void test2(); void output1(const std::vector<int> &v); void output2(const std::vector<int> &v); void output3(const std::vector<std::vector<int>>& v); int main() { std::cout << "深复制验证1: 标准库vector<int>\n"; test1(); std::cout << "\n深复制验证2: 标准库vector<int>嵌套使用\n"; test2(); } void test1() { std::vector<int> v1(5, 42); const std::vector<int> v2(v1); std::cout << "**********拷贝构造后**********\n"; std::cout << "v1: "; output1(v1); std::cout << "v2: "; output1(v2); v1.at(0) = -1; std::cout << "**********修改v1[0]后**********\n"; std::cout << "v1: "; output1(v1); std::cout << "v2: "; output1(v2); } void test2() { std::vector<std::vector<int>> v1{{1, 2, 3}, {4, 5, 6, 7}}; const std::vector<std::vector<int>> v2(v1); std::cout << "**********拷贝构造后**********\n"; std::cout << "v1: "; output3(v1); std::cout << "v2: "; output3(v2); v1.at(0).push_back(-1); std::cout << "**********修改v1[0]后**********\n"; std::cout << "v1: \n"; output3(v1); std::cout << "v2: \n"; output3(v2); } // 使用xx.at()+循环输出vector<int>数据项 void output1(const std::vector<int> &v) { if(v.size() == 0) { std::cout << '\n'; return; } std::cout << v.at(0); for(auto i = 1; i < v.size(); ++i) std::cout << ", " << v.at(i); std::cout << '\n'; } // 使用迭代器+循环输出vector<int>数据项 void output2(const std::vector<int> &v) { if(v.size() == 0) { std::cout << '\n'; return; } auto it = v.begin(); std::cout << *it; for(it = v.begin()+1; it != v.end(); ++it) std::cout << ", " << *it; std::cout << '\n'; } // 使用auto for分行输出vector<vector<int>>数据项 void output3(const std::vector<std::vector<int>>& v) { if(v.size() == 0) { std::cout << '\n'; return; } for(auto &i: v) output2(i); }
运行结果截图:

问题1:测试模块1中这两行代码分别完成了什么构造?v1、v2 各包含多少个值为 42 的数据项?
v1 和 v2 都通过构造函数初始化了 5 个元素,每个元素的值都是 42。
问题2:测试模块2中这两行代码执行后, v1.size() 、 v2.size() 、 v1[0].size() 分别是多少?
v1.size() 为2,v2.size()为2, v1[0].size() 为3。
问题3:测试模块1中,把
可以实现相同的效果。
区别:
v1.at(0) = -1; 写成 v1[0] = -1; 能否实现同等效果?两种用法有何区别?可以实现相同的效果。
区别:
at(0) 会进行边界检查,若越界会抛出 std::out_of_range 异常。operator[] 不进行边界检查,越界访问会导致未定义行为,可能引发程序崩溃。问题4:测试模块2中执行
v1.at(0).push_back(-1); 后(1)用以下两行代码,能否输出 -1?为什么?
可以输出 -1。
因为
可以输出 -1。
因为
push_back(-1) 将 -1 添加到了 v1[0] 的末尾,而 v1[0].size() - 1 正好指向这个新增的元素。(2)将返回值定义为
优势:避免了拷贝,节省了内存和计算资源。
限制:返回的引用是只读的,不能修改;且其有效性依赖于原容器
const & 类型,在内存使用上有何优势?有何限制?优势:避免了拷贝,节省了内存和计算资源。
限制:返回的引用是只读的,不能修改;且其有效性依赖于原容器
v1 的生命周期。问题5:观察程序运行结果,反向分析、推断:
(1)标准库模板类
实现的是深复制,即复制构造一个新的
vector 的复制构造函数实现的是深复制还是浅复制?实现的是深复制,即复制构造一个新的
vector 时,会复制其所有元素,而非共享底层数据。(2)
vector<T>::at() 接口思考:当
v 是 vector<int> 类型时,v.at(0) 返回的是 int&(可修改的引用)。当 v 是 const vector<int> 类型时,v.at(0) 返回的是 const int&(不可修改的引用)。因此,at() 必须提供 const 重载版本,以保证在 const 对象上调用时返回 const 引用,维护 const 正确性。任务3
源代码:
vectorInt.hpp
#pragma once #include <iostream> // 动态int数组对象类 class vectorInt{ public: vectorInt(); vectorInt(int n_); vectorInt(int n_, int value); vectorInt(const vectorInt &vi); ~vectorInt(); int size() const; int& at(int index); const int& at(int index) const; vectorInt& assign(const vectorInt &vi); int* begin(); int* end(); const int* begin() const; const int* end() const; private: int n; // 当前数据项个数 int *ptr; // 数据区 }; vectorInt::vectorInt():n{0}, ptr{nullptr} { } vectorInt::vectorInt(int n_): n{n_}, ptr{new int[n]} { } vectorInt::vectorInt(int n_, int value): n{n_}, ptr{new int[n_]} { for(auto i = 0; i < n; ++i) ptr[i] = value; } vectorInt::vectorInt(const vectorInt &vi): n{vi.n}, ptr{new int[n]} { for(auto i = 0; i < n; ++i) ptr[i] = vi.ptr[i]; } vectorInt::~vectorInt() { delete [] ptr; } int vectorInt::size() const { return n; } const int& vectorInt::at(int index) const { if(index < 0 || index >= n) { std::cerr << "IndexError: index out of range\n"; std::exit(1); } return ptr[index]; } int& vectorInt::at(int index) { if(index < 0 || index >= n) { std::cerr << "IndexError: index out of range\n"; std::exit(1); } return ptr[index]; } vectorInt& vectorInt::assign(const vectorInt &vi) { if(this == &vi) return *this; int *ptr_tmp; ptr_tmp = new int[vi.n]; for(int i = 0; i < vi.n; ++i) ptr_tmp[i] = vi.ptr[i]; delete[] ptr; n = vi.n; ptr = ptr_tmp; return *this; } int* vectorInt::begin() { return ptr; } int* vectorInt::end() { return ptr+n; } const int* vectorInt::begin() const { return ptr; } const int* vectorInt::end() const { return ptr+n; }
task3.cpp
#include "vectorInt.hpp" #include <iostream> void test1(); void test2(); void output1(const vectorInt &vi); void output2(const vectorInt &vi); int main() { std::cout << "测试1: \n"; test1(); std::cout << "\n测试2: \n"; test2(); } void test1() { int n; std::cout << "Enter n: "; std::cin >> n; vectorInt x1(n); for(auto i = 0; i < n; ++i) x1.at(i) = (i+1)*10; std::cout << "x1: "; output1(x1); vectorInt x2(n, 42); vectorInt x3(x2); x2.at(0) = -1; std::cout << "x2: "; output1(x2); std::cout << "x3: "; output1(x3); } void test2() { const vectorInt x(5, 42); vectorInt y; y.assign(x); std::cout << "x: "; output2(x); std::cout << "y: "; output2(y); } // 使用xx.at()+循环输出vectorInt对象数据项 void output1(const vectorInt &vi) { if(vi.size() == 0) { std::cout << '\n'; return; } std::cout << vi.at(0); for(auto i = 1; i < vi.size(); ++i) std::cout << ", " << vi.at(i); std::cout << '\n'; } // 使用迭代器+循环输出vectorInt对象数据项 void output2(const vectorInt &vi) { if(vi.size() == 0) { std::cout << '\n'; return; } auto it = vi.begin(); std::cout << *it; for(it = vi.begin()+1; it != vi.end(); ++it) std::cout << ", " << *it; std::cout << '\n'; }
运行结果截图:

问题1:当前验证性代码中, vectorInt 接口 assign 实现是安全版本。如果把 assign 实现改成版本2,逐条指 出版本 2存在的安全隐患和缺陷。
版本2先用delete[]释放ptr,再去new[]申请新空间。一旦new[]抛出异常,ptr既丢了旧缓冲区也得不到新缓冲区,后续任何对ptr的读写都会踩空,整个对象陷入不可预期状态,内存管理完全失控。
问题2:当前验证性代码中,重载接口 at 内部代码完全相同。若把非 const 版本改成如下实现,可消除重复并遵循“最小化接口”原则(未来如需更新接口,只更新const接口,另一个会同步)。
查阅资料,回答:
(1) static_cast<const vectorInt*>(this) 的作用是什么?转换前后 this 的类型分别是什么?转换目的?
将当前对象的 this 指针转换为指向 const vectorInt 对象的指针;转换前:vectorInt,转换后:const vectorInt;转换目的:强制让非const对象调用const版本的 at() 接口;
(2) const_cast<int&> 的作用是什么?转换前后的返回类型分别是什么?转换目的?
作用:移除const版本 at()返回值的 const限定。转换前:const int&;转换后:int&。转换目的:非 const的at()允许修改元素,需通过转换解除返回值的 const 限制。
查阅资料,回答:
(1) static_cast<const vectorInt*>(this) 的作用是什么?转换前后 this 的类型分别是什么?转换目的?
将当前对象的 this 指针转换为指向 const vectorInt 对象的指针;转换前:vectorInt,转换后:const vectorInt;转换目的:强制让非const对象调用const版本的 at() 接口;
(2) const_cast<int&> 的作用是什么?转换前后的返回类型分别是什么?转换目的?
作用:移除const版本 at()返回值的 const限定。转换前:const int&;转换后:int&。转换目的:非 const的at()允许修改元素,需通过转换解除返回值的 const 限制。
问题3: vectorInt 类封装了 begin() 和 end() 的const/非const接口。
(1)以下代码片段,分析编译器如何选择重载版本,并总结这两种重载分别适配什么使用场景。
auto it1 = v1.begin();会调用非const版本的 begin() ;auto it2 = v2.begin();调用 const版本的 begin()。
当容器本身不是const时,编译器挑非const begin(),返回可修改的迭代器;如果容器是const对象,就挑const begin(),拿到只读迭代器。一句话:对象可变就用非const版,对象只读就用const版。
(1)以下代码片段,分析编译器如何选择重载版本,并总结这两种重载分别适配什么使用场景。
auto it1 = v1.begin();会调用非const版本的 begin() ;auto it2 = v2.begin();调用 const版本的 begin()。
当容器本身不是const时,编译器挑非const begin(),返回可修改的迭代器;如果容器是const对象,就挑const begin(),拿到只读迭代器。一句话:对象可变就用非const版,对象只读就用const版。
问题4:以下两个构造函数及 assign 接口实现,都包含内存块的赋值和复制操作。使用算法库 <algorithm> 改成如下写法是否可以?回答这3行更新代码的功能。
可行。fill_n是从特定值向后填充同一个值,而指针的引入则可以填充序列;copy_n直接使用两个迭代器从源迭代器到目标迭代器进行拷贝操作。
任务4
#pragma once #include <iostream> #include <algorithm> #include <cstdlib> // 类Matrix声明 class Matrix { public: Matrix(int rows_, int cols_, double value = 0); // 构造rows_*cols_矩阵对象, 初值value Matrix(int rows_, double value = 0); // 构造rows_*rows_方阵对象, 初值value Matrix(const Matrix &x); // 深复制 ~Matrix(); void set(const double *pvalue, int size); // 按行复制pvalue指向的数据,要求size=rows*cols,否则报错退出 void clear(); // 矩阵对象数据项置0 const double& at(int i, int j) const; // 返回矩阵对象索引(i,j)对应的数据项const引用(越界则报错后退出) double& at(int i, int j); // 返回矩阵对象索引(i,j)对应的数据项引用(越界则报错后退出) int rows() const; // 返回矩阵对象行数 int cols() const; // 返回矩阵对象列数 void print() const; // 按行打印数据 private: int n_rows; // 矩阵对象内元素行数 int n_cols; // 矩阵对象内元素列数 double *ptr; // 数据区 };
运行结果截图:

实验任务5
源代码
- contact.hpp
-
#pragma once #include <iostream> #include <string> // 联系人类 class Contact { public: Contact(const std::string &name_, const std::string &phone_); const std::string &get_name() const; const std::string &get_phone() const; void display() const; private: std::string name; // 必填项 std::string phone; // 必填项 }; Contact::Contact(const std::string &name_, const std::string &phone_):name{name_}, phone{phone_} { } const std::string& Contact::get_name() const { return name; } const std::string& Contact::get_phone() const { return phone; } void Contact::display() const { std::cout << name << ", " << phone; }
contactBook.hpp
# pragma once #include <iostream> #include <string> #include <vector> #include <algorithm> #include "contact.hpp" // 通讯录类 class ContactBook { public: void add(const std::string &name, const std::string &phone); // 添加联系人 void remove(const std::string &name); // 移除联系人 void find(const std::string &name) const; // 查找联系人 void display() const; // 显示所有联系人 size_t size() const; private: int index(const std::string &name) const; // 返回联系人在contacts内索引,如不存在,返回-1 void sort(); // 按姓名字典序升序排序通讯录 private: std::vector<Contact> contacts; }; void ContactBook::add(const std::string &name, const std::string &phone) { if(index(name) == -1) { contacts.push_back(Contact(name, phone)); std::cout << name << " add successfully.\n"; sort(); return; } std::cout << name << " already exists. fail to add!\n"; } void ContactBook::remove(const std::string &name) { int i = index(name); if(i == -1) { std::cout << name << " not found, fail to remove!\n"; return; } contacts.erase(contacts.begin()+i); std::cout << name << " remove successfully.\n"; } void ContactBook::find(const std::string &name) const { int i = index(name); if(i == -1) { std::cout << name << " not found!\n"; return; } contacts[i].display(); std::cout << '\n'; } void ContactBook::display() const { for(auto &c: contacts) { c.display(); std::cout << '\n'; } } size_t ContactBook::size() const { return contacts.size(); } int ContactBook::index(const std::string &name) const{ if(contacts.size() == 0){ return -1; } int count = 0; auto it = contacts.begin() ; if(it->get_name() == name){ return count; } count++; for(it = contacts.begin()+1; it != contacts.end(); ++it){ if(it->get_name() == name) return count; count++; } return -1; } void ContactBook::ContactBook::sort(){ if(contacts.size() == 0 || contacts.size() == 1) return ; for(auto it1 = contacts.end() - 1 ; it1 != contacts.begin() ; --it1) for(auto it2 = contacts.begin() ; it2 < it1 ; ++it2){ if(it2->get_name() > (it2+1)->get_name()) std::swap(*it2, *(it2+1)); } }
task5.cpp
#include "contactBook.hpp" void test() { ContactBook contactbook; std::cout << "1. add contacts\n"; contactbook.add("Bob", "18199357253"); contactbook.add("Alice", "17300886371"); contactbook.add("Linda", "18184538072"); contactbook.add("Alice", "17300886371"); std::cout << "\n2. display contacts\n"; std::cout << "There are " << contactbook.size() << " contacts.\n"; contactbook.display(); std::cout << "\n3. find contacts\n"; contactbook.find("Bob"); contactbook.find("David"); std::cout << "\n4. remove contact\n"; contactbook.remove("Bob"); contactbook.remove("David"); } int main() { test(); }
#include "contactBook.hpp" void test() { ContactBook contactbook; std::cout << "1. add contacts\n"; contactbook.add("Bob", "18199357253"); contactbook.add("Alice", "17300886371"); contactbook.add("Linda", "18184538072"); contactbook.add("Alice", "17300886371"); std::cout << "\n2. display contacts\n"; std::cout << "There are " << contactbook.size() << " contacts.\n"; contactbook.display(); std::cout << "\n3. find contacts\n"; contactbook.find("Bob"); contactbook.find("David"); std::cout << "\n4. remove contact\n"; contactbook.remove("Bob"); contactbook.remove("David"); } int main() { test(); }
![image]()


浙公网安备 33010602011771号