实验3 类和对象

实验任务1

源代码:

button.hpp

#pragma once

#include <iostream>
#include <string>

class Button {
public:
    Button(const std::string &label_);
    const std::string& get_label() const;
    void click();

private:
    std::string label;
};

Button::Button(const std::string &label_): label{label_} {
}

inline const std::string& Button::get_label() const {
    return label;
}

inline void Button::click() {
    std::cout << "Button '" << label << "' clicked\n";
}

window.hpp

#pragma once

#include <iostream>
#include <vector>
#include <algorithm>
#include "button.hpp"

// 窗口类
class Window{
public:
    Window(const std::string &title_);
    void display() const;
    void close();
    void add_button(const std::string &label);
    void click_button(const std::string &label);

private:
    bool has_button(const std::string &label) const;

private:
    std::string title;
    std::vector<Button> buttons;
};

Window::Window(const std::string &title_): title{title_} {
    buttons.push_back(Button("close"));
}

inline void Window::display() const {
    std::string s(40, '*');
    std::cout << s << std::endl;
    std::cout << "window : " << title << std::endl;
    int cnt = 0;
    for(const auto &button: buttons)
        std::cout << ++cnt << ". " << button.get_label() << std::endl;
    std::cout << s << std::endl;
}

inline void Window::close() {
    std::cout << "close window '" << title << "'" << std::endl;
    click_button("close");
}

inline bool Window::has_button(const std::string &label) const {
    for(const auto &button: buttons)
        if(button.get_label() == label)
            return true;
    
    return false;
}

inline void Window::add_button(const std::string &label) {
    if(has_button(label))
        std::cout << "button " << label << " already exists!\n";
    else
        buttons.push_back(Button(label));
}

inline void Window::click_button(const std::string &label) {
    for(auto &button:buttons)
        if(button.get_label() == label) {
            button.click();
            return;
        }
            
    std::cout << "no button: " << label << std::endl;
}

task.cpp

#include "window.hpp"
#include <iostream>

void test(){
    Window w("Demo");
    w.add_button("add");
    w.add_button("remove");
    w.add_button("modify");
    w.add_button("add");
    w.display();
    w.close();
}

int main() {
    std::cout << "用组合类模拟简单GUI:\n";
    test();
}

运行结果截图:

image

 问题1:这个范例中,Window 和 Button 是组合关系吗?
 是的。

问题2:bool has_button(const std::string &label) const; 被设计为私有。思考并回答:
(1)如果将其改为公有接口,有哪些优点或潜在风险?
优点:提供更直接的方式供外部查询窗口中是否包含指定按钮,提升接口的可用性和灵活性,减少调用者为了判断按钮存在性而额外编写代码的负担。
风险:暴露该接口可能破坏类的封装性,使得外部代码过度依赖内部实现细节,增加维护和扩展的难度,甚至可能引发不当使用或资源泄露问题。
(2)设计类时,如何判断一个成员函数应设为 public 还是 private?
在设计类时,应优先考虑封装性和最小暴露原则,
该函数是类对外提供的行为或功能的一部分,且对外部调用者有意义,应设为 public。如果该函数主要用于类内部逻辑处理,或暴露后可能导致数据不一致、资源管理混乱等问题,应设为 private。
 
问题3:对比以下两种 get_label() 接口设计,在性能与安全性上的差异。
接口1: const std::string& get_label() const;
接口2: const std::string get_label() const;
性能方面:
接口1返回的是引用,避免了字符串拷贝,性能更高,尤其在频繁调用时优势明显。
接口2返回的是字符串的副本,涉及内存分配和拷贝,性能相对较低。
安全性方面:
接口1返回引用,若对应的 Button 对象生命周期结束,引用将悬空,存在潜在风险。
接口2返回副本,即使原对象被销毁,副本仍然有效,更安全。
总结: 接口1性能更优,但需谨慎使用;接口2更安全,适合对生命周期不确定的场景。
 
问题4:将代码中所有 xx.push_back(Button(xxx)) 改为 xx.emplace_back(xxx),程序是否仍能正常运行?查阅资料,说明两种写法的区别。
可以正常运行,区别如下:push_back(Button(xxx)):会先构造一个临时的 Button 对象,然后将其拷贝或移动到容器中,最后销毁临时对象。整个过程涉及一次构造 + 一次拷贝/移动 + 一次析构。
emplace_back(xxx):直接在容器内部构造对象,将参数转发给构造函数,避免了临时对象的创建与销毁,效率更高。
任务2:
源代码:
task2.cpp
#include <iostream>
#include <vector>

void test1();
void test2();
void output1(const std::vector<int> &v);
void output2(const std::vector<int> &v);
void output3(const std::vector<std::vector<int>>& v);

int main() {
    std::cout << "深复制验证1: 标准库vector<int>\n";
    test1();

    std::cout << "\n深复制验证2: 标准库vector<int>嵌套使用\n";
    test2();
}

void test1() {
    std::vector<int> v1(5, 42);
    const std::vector<int> v2(v1);

    std::cout << "**********拷贝构造后**********\n";
    std::cout << "v1: "; output1(v1);
    std::cout << "v2: "; output1(v2);
    
    v1.at(0) = -1;

    std::cout << "**********修改v1[0]后**********\n";
    std::cout << "v1: "; output1(v1);
    std::cout << "v2: "; output1(v2); 
}

void test2() {
    std::vector<std::vector<int>> v1{{1, 2, 3}, {4, 5, 6, 7}};
    const std::vector<std::vector<int>> v2(v1);

    std::cout << "**********拷贝构造后**********\n";
    std::cout << "v1: "; output3(v1);
    std::cout << "v2: "; output3(v2);

    v1.at(0).push_back(-1);

    std::cout << "**********修改v1[0]后**********\n";
    std::cout << "v1: \n";  output3(v1);
    std::cout << "v2: \n";  output3(v2);
}

// 使用xx.at()+循环输出vector<int>数据项
void output1(const std::vector<int> &v) {
    if(v.size() == 0) {
        std::cout << '\n';
        return;
    }
    
    std::cout << v.at(0);
    for(auto i = 1; i < v.size(); ++i)
        std::cout << ", " << v.at(i);
    std::cout << '\n';  
}

// 使用迭代器+循环输出vector<int>数据项
void output2(const std::vector<int> &v) {
    if(v.size() == 0) {
        std::cout << '\n';
        return;
    }
    
    auto it = v.begin();
    std::cout << *it;

    for(it = v.begin()+1; it != v.end(); ++it)
        std::cout << ", " << *it;
    std::cout << '\n';
}

// 使用auto for分行输出vector<vector<int>>数据项
void output3(const std::vector<std::vector<int>>& v) {
    if(v.size() == 0) {
        std::cout << '\n';
        return;
    }

    for(auto &i: v)
        output2(i);
}

运行结果截图:

image

 

问题1:测试模块1中这两行代码分别完成了什么构造?v1、v2 各包含多少个值为 42 的数据项?
v1 和 v2 都通过构造函数初始化了 5 个元素,每个元素的值都是 42。

问题2:测试模块2中这两行代码执行后, v1.size() 、 v2.size() 、 v1[0].size() 分别是多少?  

 v1.size() 为2,v2.size()为2, v1[0].size() 为3。

问题3:测试模块1中,把 v1.at(0) = -1; 写成 v1[0] = -1; 能否实现同等效果?两种用法有何区别?
可以实现相同的效果。
区别:at(0) 会进行边界检查,若越界会抛出 std::out_of_range 异常。operator[] 不进行边界检查,越界访问会导致未定义行为,可能引发程序崩溃。
问题4:测试模块2中执行 v1.at(0).push_back(-1);
(1)用以下两行代码,能否输出 -1?为什么?
可以输出 -1。
因为 push_back(-1) 将 -1 添加到了 v1[0] 的末尾,而 v1[0].size() - 1 正好指向这个新增的元素。
(2)将返回值定义为 const & 类型,在内存使用上有何优势?有何限制?
优势:避免了拷贝,节省了内存和计算资源。
限制:返回的引用是只读的,不能修改;且其有效性依赖于原容器 v1 的生命周期。
问题5:观察程序运行结果,反向分析、推断:
(1)标准库模板类 vector 的复制构造函数实现的是深复制还是浅复制?
实现的是深复制,即复制构造一个新的 vector 时,会复制其所有元素,而非共享底层数据。
(2)vector<T>::at() 接口思考:
vvector<int> 类型时,v.at(0) 返回的是 int&(可修改的引用)。当 vconst vector<int> 类型时,v.at(0) 返回的是 const int&(不可修改的引用)。因此,at() 必须提供 const 重载版本,以保证在 const 对象上调用时返回 const 引用,维护 const 正确性。
 
任务3
源代码:
vectorInt.hpp
#pragma once

#include <iostream>

// 动态int数组对象类
class vectorInt{
public:
    vectorInt();
    vectorInt(int n_);
    vectorInt(int n_, int value);
    vectorInt(const vectorInt &vi);
    ~vectorInt();
    
    int size() const;
    int& at(int index);
    const int& at(int index) const;
    vectorInt& assign(const vectorInt &vi);

    int* begin();
    int* end();
    const int* begin() const;
    const int* end() const;

private:
    int n;     // 当前数据项个数
    int *ptr;  // 数据区
};

vectorInt::vectorInt():n{0}, ptr{nullptr} {
}

vectorInt::vectorInt(int n_): n{n_}, ptr{new int[n]} {
}

vectorInt::vectorInt(int n_, int value): n{n_}, ptr{new int[n_]} {
    for(auto i = 0; i < n; ++i)
        ptr[i] = value;
}

vectorInt::vectorInt(const vectorInt &vi): n{vi.n}, ptr{new int[n]} {
    for(auto i = 0; i < n; ++i)
        ptr[i] = vi.ptr[i];
}

vectorInt::~vectorInt() {
    delete [] ptr;
}

int vectorInt::size() const {
    return n;
}

const int& vectorInt::at(int index) const {
    if(index < 0 || index >= n) {
        std::cerr << "IndexError: index out of range\n";
        std::exit(1);
    }

    return ptr[index];
}

int& vectorInt::at(int index) {
    if(index < 0 || index >= n) {
        std::cerr << "IndexError: index out of range\n";
        std::exit(1);
    }

    return ptr[index];
}

vectorInt& vectorInt::assign(const vectorInt &vi) { 
    if(this == &vi) 
        return *this;

    int *ptr_tmp;
    ptr_tmp = new int[vi.n];
    for(int i = 0; i < vi.n; ++i)
        ptr_tmp[i] = vi.ptr[i];
    
    delete[] ptr;
    n = vi.n;
    ptr = ptr_tmp;
    return *this;
}

int* vectorInt::begin() {
    return ptr;
}

int* vectorInt::end() {
    return ptr+n;
}

const int* vectorInt::begin() const {
    return ptr;
}

const int* vectorInt::end() const {
    return ptr+n;
}

task3.cpp

#include "vectorInt.hpp"
#include <iostream>

void test1();
void test2();
void output1(const vectorInt &vi);
void output2(const vectorInt &vi);

int main() {
    std::cout << "测试1: \n";
    test1();

    std::cout << "\n测试2: \n";
    test2();
}

void test1() {
    int n;
    std::cout << "Enter n: ";
    std::cin >> n;

    vectorInt x1(n);
    for(auto i = 0; i < n; ++i)
        x1.at(i) = (i+1)*10;
    std::cout << "x1: ";  output1(x1);

    vectorInt x2(n, 42);
    vectorInt x3(x2);
    x2.at(0) = -1;
    std::cout << "x2: ";  output1(x2);
    std::cout << "x3: ";  output1(x3);
}

void test2() {
    const vectorInt  x(5, 42);
    vectorInt y;

    y.assign(x);

    std::cout << "x: ";  output2(x);
    std::cout << "y: ";  output2(y);
}

// 使用xx.at()+循环输出vectorInt对象数据项
void output1(const vectorInt &vi) {
    if(vi.size() == 0) {
        std::cout << '\n';
        return;
    }
        
    std::cout << vi.at(0);
    for(auto i = 1; i < vi.size(); ++i)
        std::cout << ", " << vi.at(i);
    std::cout << '\n';
}

// 使用迭代器+循环输出vectorInt对象数据项
void output2(const vectorInt &vi) {
    if(vi.size() == 0) {
        std::cout << '\n';
        return;
    }
    
    auto it = vi.begin();
    std::cout << *it;

    for(it = vi.begin()+1; it != vi.end(); ++it)
        std::cout << ", " << *it;
    std::cout << '\n';
}

运行结果截图:

image

 问题1:当前验证性代码中, vectorInt 接口 assign 实现是安全版本。如果把 assign 实现改成版本2,逐条指 出版本 2存在的安全隐患和缺陷。

版本2先用delete[]释放ptr,再去new[]申请新空间。一旦new[]抛出异常,ptr既丢了旧缓冲区也得不到新缓冲区,后续任何对ptr的读写都会踩空,整个对象陷入不可预期状态,内存管理完全失控。

问题2:当前验证性代码中,重载接口 at 内部代码完全相同。若把非 const 版本改成如下实现,可消除重复并遵循“最小化接口”原则(未来如需更新接口,只更新const接口,另一个会同步)。
查阅资料,回答:
(1) static_cast<const vectorInt*>(this) 的作用是什么?转换前后 this 的类型分别是什么?转换目的?
将当前对象的 this 指针转换为指向 const vectorInt 对象的指针;转换前:vectorInt,转换后:const vectorInt;转换目的:强制让非const对象调用const版本的 at() 接口;
(2) const_cast<int&> 的作用是什么?转换前后的返回类型分别是什么?转换目的?
作用:移除const版本 at()返回值的 const限定。转换前:const int&;转换后:int&。转换目的:非 const的at()允许修改元素,需通过转换解除返回值的 const 限制。
问题3: vectorInt 类封装了 begin() 和 end() 的const/非const接口。
(1)以下代码片段,分析编译器如何选择重载版本,并总结这两种重载分别适配什么使用场景。
auto it1 = v1.begin();会调用非const版本的 begin() ;auto it2 = v2.begin();调用 const版本的 begin()。
当容器本身不是const时,编译器挑非const begin(),返回可修改的迭代器;如果容器是const对象,就挑const begin(),拿到只读迭代器。一句话:对象可变就用非const版,对象只读就用const版。
问题4:以下两个构造函数及 assign 接口实现,都包含内存块的赋值和复制操作。使用算法库 <algorithm> 改成如下写法是否可以?回答这3行更新代码的功能。
可行。fill_n是从特定值向后填充同一个值,而指针的引入则可以填充序列;copy_n直接使用两个迭代器从源迭代器到目标迭代器进行拷贝操作。
任务4
#pragma once

#include <iostream>
#include <algorithm>
#include <cstdlib>

// 类Matrix声明
class Matrix {
public:
    Matrix(int rows_, int cols_, double value = 0); // 构造rows_*cols_矩阵对象, 初值value
    Matrix(int rows_, double value = 0);    // 构造rows_*rows_方阵对象, 初值value
    Matrix(const Matrix &x);    // 深复制
    ~Matrix();

    void set(const double *pvalue, int size);   // 按行复制pvalue指向的数据,要求size=rows*cols,否则报错退出
    void clear();   // 矩阵对象数据项置0
    
    const double& at(int i, int j) const;   // 返回矩阵对象索引(i,j)对应的数据项const引用(越界则报错后退出)
    double& at(int i, int j);   // 返回矩阵对象索引(i,j)对应的数据项引用(越界则报错后退出)
    
    int rows() const;   // 返回矩阵对象行数
    int cols() const;   // 返回矩阵对象列数

    void print() const;   // 按行打印数据

private:
    int n_rows;      // 矩阵对象内元素行数
    int n_cols;       // 矩阵对象内元素列数
    double *ptr;    // 数据区
};

 

运行结果截图:

image

 

实验任务5

源代码

  1. contact.hpp
  2. #pragma once
    
    #include <iostream>
    #include <string>
    
    // 联系人类
    class Contact {
    public:
        Contact(const std::string &name_, const std::string &phone_);
    
        const std::string &get_name() const;
        const std::string &get_phone() const;
        void display() const;
    
    private:
       std::string name;    // 必填项
       std::string phone;   // 必填项
    };
    
    Contact::Contact(const std::string &name_, const std::string &phone_):name{name_}, phone{phone_} {
    }
    
    const std::string& Contact::get_name() const {
        return name;
    }
    
    const std::string& Contact::get_phone() const {
        return phone;
    }
    
    void Contact::display() const {
        std::cout << name << ", " << phone;
    }

    contactBook.hpp

    # pragma  once
    
    #include <iostream>
    #include <string>
    #include <vector>
    #include <algorithm>
    #include "contact.hpp"
    
    // 通讯录类
    class ContactBook {
    public:
        void add(const std::string &name, const std::string &phone); // 添加联系人
        void remove(const std::string &name); // 移除联系人
        void find(const std::string &name) const; // 查找联系人
        void display() const; // 显示所有联系人
        size_t size() const;
        
    private:
        int index(const std::string &name) const;  // 返回联系人在contacts内索引,如不存在,返回-1
        void sort(); // 按姓名字典序升序排序通讯录
    
    private:
        std::vector<Contact> contacts;
    };
    
    void ContactBook::add(const std::string &name, const std::string &phone) {
        if(index(name) == -1) {
            contacts.push_back(Contact(name, phone));
            std::cout << name << " add successfully.\n";
            sort();
            return;
        }
    
        std::cout << name << " already exists. fail to add!\n"; 
    }
    
    void ContactBook::remove(const std::string &name) {
        int i = index(name);
    
        if(i == -1) {
            std::cout << name << " not found, fail to remove!\n";
            return;
        }
    
        contacts.erase(contacts.begin()+i);
        std::cout << name << " remove successfully.\n";
    }
    
    void ContactBook::find(const std::string &name) const {
        int i = index(name);
    
        if(i == -1) {
            std::cout << name << " not found!\n";
            return;
        }
    
        contacts[i].display(); 
        std::cout << '\n';
    }
    
    void ContactBook::display() const {
        for(auto &c: contacts) {
            c.display(); 
            std::cout << '\n';
        }
    }
    
    size_t ContactBook::size() const {
        return contacts.size();
    }
    
    int ContactBook::index(const std::string &name) const{
        if(contacts.size() == 0){
            return -1;
        }
        int count = 0;
        auto it = contacts.begin() ;
        if(it->get_name() == name){
            return count;
        }
        count++;
        for(it = contacts.begin()+1; it != contacts.end(); ++it){
            if(it->get_name() == name)
                return count;
            count++;
        }
        return -1;
    }
    
    void ContactBook::ContactBook::sort(){
        if(contacts.size() == 0 || contacts.size() == 1)
            return ;
        for(auto it1 = contacts.end() - 1 ; it1 != contacts.begin() ; --it1)
            for(auto it2 = contacts.begin() ; it2 < it1 ; ++it2){
                if(it2->get_name() > (it2+1)->get_name())
                std::swap(*it2, *(it2+1));
            }
    }

    task5.cpp

    #include "contactBook.hpp"
    
    void test() {
        ContactBook contactbook;
    
        std::cout << "1. add contacts\n";
        contactbook.add("Bob", "18199357253");
        contactbook.add("Alice", "17300886371");
        contactbook.add("Linda", "18184538072");
        contactbook.add("Alice", "17300886371");
    
        std::cout << "\n2. display contacts\n";
        std::cout << "There are " << contactbook.size() << " contacts.\n";
        contactbook.display();
    
        std::cout << "\n3. find contacts\n";
        contactbook.find("Bob");
        contactbook.find("David");
    
        std::cout << "\n4. remove contact\n";
        contactbook.remove("Bob");
        contactbook.remove("David");
    }
    
    int main() {
        test();
    }
    #include "contactBook.hpp"
    
    void test() {
        ContactBook contactbook;
    
        std::cout << "1. add contacts\n";
        contactbook.add("Bob", "18199357253");
        contactbook.add("Alice", "17300886371");
        contactbook.add("Linda", "18184538072");
        contactbook.add("Alice", "17300886371");
    
        std::cout << "\n2. display contacts\n";
        std::cout << "There are " << contactbook.size() << " contacts.\n";
        contactbook.display();
    
        std::cout << "\n3. find contacts\n";
        contactbook.find("Bob");
        contactbook.find("David");
    
        std::cout << "\n4. remove contact\n";
        contactbook.remove("Bob");
        contactbook.remove("David");
    }
    
    int main() {
        test();
    }

    image

     

 
运行结果截图:
posted @ 2025-11-25 23:55  张毅炜  阅读(3)  评论(1)    收藏  举报