Loading

「学习笔记」双连通分量、割点与桥

文章图片全部来自 \(\texttt{OI-Wiki}\),部分图片加以修改

前面我们在学 tarjan 算法时,提到过强连通分量,即有向图上的环,那么无向图上是否也有强连通分量呢?很遗憾,没有
但是,无向图有双连通分量!分为点双连通和边双连通(下面简称点双和边双)。

边双连通分量

概念

在一张联通的无向图中,对于两个点 \(x\)\(y\),删去图上的任意一条边,两个点始终保持联通,则这两个点是边双连通。
边双连通分量,即极大边双连通子图,边双连通分量中的任意两点都是边双连通的,且如果加入一个不属于该子图的点,都会导致这个图不再满足两两之间边双的性质。

在无向图中。删掉一条边,导致两个图不连通了,这条边就是割边,也叫做

边双连通具有传递性,即如果 \(x\)\(y\) 边双连通,\(y\)\(z\) 边双连通,则 \(x\)\(z\) 也边双连通。
image
如图,在这张图中,\(A\)\(B\) 边双连通,\(B\)\(C\) 边双连通,根据传递性,\(A\)\(C\) 边双连通。(即使不跟据传递性,他们也的确是边双连通)

找桥的过程

image

如图,绿色的边和黑色的边都是树边,红色的边是返祖边。

我们发现,每一条返祖边都对应着一条树上的简单路径,即覆盖了树上的一些边,覆盖了的边我们用绿边表示,黑色的边没有被覆盖。我们如果删去返祖边或者任意一条绿边,都不会影响图的连通性(如果删掉返祖边就从绿边走,如果删掉绿边就从返祖边走),但是,如果我们删掉黑边,那么整个图就会被一分为二,不再保持联通,这些黑色的边就是桥,同时返祖边和绿边一定不是桥

这样,我们只要找到所有的桥,就能确定边双连通分量了。

找边双连通分量,我们可以用 tarjan 算法。

void tarjan(int u, int fa) {
	dfn[u] = low[u] = ++ tim; // 打上时间戳
	for (int i = h[u], v; i; i = e[i].nxt) {
		v = e[i].v;
		if ((i ^ 1) == fa)	continue;
		if (!dfn[v]) { // 如果这个点从未被搜过
			tarjan(v, i); // 继续往下搜
			low[u] = min(low[u], low[v]); // 正常更新 low 值
			if (low[v] > dfn[u]) { // 如果 v 点无法通过返祖边向上返回到 u 点即往上
				e[i].ok = e[i ^ 1].ok = 1; // 那么这条边就是桥
			}
			// 不理解的话可以想一想,v 点不管怎么向上都不能到达 u 点即更靠上的位置,那 u -> v 这条边就没有被返祖边覆盖,它就是桥
		}
		else { // 如果这个点已经被搜过了(说明这条边是返祖边)
			low[u] = min(low[u], dfn[v]); // 更新 low 值(比较的是 dfn[v],不是 low[v])
		}
	}
}

找边双连通分量

有两种方式,像找强连通分量那样用一个栈,或者标记桥之后再 dfs。

洛谷模板题测试,用栈比标记桥更快一些。

  • 用栈找双连通分量
void tarjan(int u, int fa) {
	dfn[u] = low[u] = ++ tim;
	sta.push_back(u);
	for (auto [v, i] : son[u]) {
		if (i == fa)	continue;
		if (! dfn[v]) {
			tarjan(v, i);
			low[u] = min(low[u], low[v]);
		}
		else {
			low[u] = min(low[u], dfn[v]);
		}
	}
	if (dfn[u] == low[u]) {
		ans[++ dcc].push_back(u);
		while (sta.back() != u) {
			ans[dcc].push_back(sta.back());
			sta.pop_back();
		}
		sta.pop_back();
	}
}
  • 标记桥,dfs。
void tarjan(int u, int fa) {
	dfn[u] = low[u] = ++ tim;
	for (auto [v, i] : son[u]) {
		if (i == fa)	continue;
		if (! dfn[v]) {
			tarjan(v, i);
			low[u] = min(low[u], low[v]);
			if (low[v] > dfn[u]) {
				ok[i] = 1;
			}
		}
		else {
			low[u] = min(low[u], dfn[v]);
		}
	}
}

void dfs(int u) { // dfn 要清零,你也可以再开一个数组
	ans[dcc].push_back(u);
	dfn[u] = 1;
	for (auto [v, i] : son[u]) {
		if (dfn[v] || ok[i])	continue;
		dfs(v);
	}
}

点双连通分量

概念

在一张联通的无向图中,对于两个点 \(x\)\(y\),删去图上的任意一个点(不能删去 \(x\)\(y\)),两个点始终保持联通,则这两个点是点双连通。

删去一个点,会删掉这个点以及这个点所连接的所有的边,所以桥连接的两个点都是割点。

点双连通分量,即极大点双连通子图,点双连通分量中的任意两点都是点双连通的,且如果加入一个不属于该子图的点,都会导致这个图不再满足两两之间点双的性质。

在无向图中。删掉一个点,导致两个图不连通了,这个点就是割点

点双连通没有传递性,即如果 \(x\)\(y\) 点双联通,\(y\)\(z\) 点双联通,\(x\)\(z\) 不一定点双联通。
举个例子。
image
\(A\)\(B\) 点双连通,\(B\)\(C\) 点双连通,但是 \(A\)\(C\) 并不是点双连通。(割点为 \(B\)

过程

image

如图,黑色的边是树边,红色的边是返祖边,每一条返祖边对应着一条简单路径。

现在,我们将每一条边看作是一个点,即图上蓝色的点,返祖边所覆盖的简单路径上的边都连上边,即图上的蓝边。

这样,要判断点是否为割点,只要判断这个点连出去的边是否在一个连通分量里,都在一个连通分量里,就不是割点,否则就是割点。

这里还有另一种做法。

对于某个顶点 \(u\),如果存在至少一个顶点 \(v\),使得 low[v] \(\geq\) dfn[u],即不能回到祖先,那么 \(u\) 点为割点。
但这个做法唯独不适用于搜索树的起始点,即搜索树的根,如果根只有一个子树,那我们把根节点删去,对图的连通性不会有任何影响,即根节点不是割点,如果根节点有着至少两个子树,那么根节点就是割点。

void tarjan(int u, int fa) {
	dfn[u] = low[u] = ++ cnt;
	int son = 0;
	for (int i = h[u], v; i; i = e[i].nxt) {
		v = e[i].v;
		if (v == fa)	continue;
		if (!dfn[v]) {
			++ son;
			tarjan(v, u);
			low[u] = min(low[u], low[v]);
			if (low[v] >= dfn[u]) {
				ok[u] = 1;
				++ dcc;
			}
		}
		else {
			low[u] = min(low[u], dfn[v]);
		}
	}
	if (fa == 0 && son < 2)	ok[u] = 0;
}

应用

在题目中,桥一般出现在“给定一张无向图,问是否有一种方案,能给定向,同时保证每个点都能走到”这样类似的题目上,在这道题中,有桥就没有可行方案,倘若要输出方案,我们可以利用 dfs 生成树。

由于边双比点双有着更好的性质,所以一般题目都是有关边双的。

关于用 vector 来写 tarjan

优点:动态空间,方便。

缺点:慢!

上面的代码我们也看到了,有些题目有重边,用一般的 vector 存图方式判断是否走过重边,这里有一个方式可以实现用 vector 来找重边,那就是将 vector 的变量类型改成 pair,第一个元素存到达的节点,第二个元素存这条边的编号,如果不保险可以再开一个 vector 、结构体或两个数组来存第 \(i\) 条边的两个端点的编号,像这样。

e.push_back({0, 0});
for (int i = 1, x, y; i <= m; ++ i) {
	scanf("%d%d", &x, &y);
	son[x].push_back({y, i});
	son[y].push_back({x, i});
	e.push_back({x, y});
}

这样,我们在 tarjan 判重边的的过程中可以直接判断编号了。

void tarjan(int u, int fa) {
	dfn[u] = low[u] = ++ tim;
	for (auto [v, i] : son[u]) {
		if (i == fa)	continue;
		if (! dfn[v]) {
			tarjan(v, i);
			low[u] = min(low[v], low[u]);
			if (low[v] > dfn[u]) {
				ok[i] = 1;
			}
		}
		else {
			low[u] = min(low[u], dfn[v]);
		}
	}
}

对于找割点,我们直接用 vector 就行了,这里不存在任何限制,就是会慢。

void tarjan(int u, int fa) {
	dfn[u] = low[u] = ++ cnt;
	st[++ top] = u;
	int ch = 0;
	for (int v : son[u]) {
		if (v == fa)	continue;
		if (!dfn[v]) {
			++ ch;
			tarjan(v, u);
			low[u] = min(low[u], low[v]);
			if (low[v] >= dfn[u]) {
				ok[u] = 1;
				++ dcc;
				while (st[top + 1] != v) {
					ans[dcc].push_back(st[top --]);
				}
				ans[dcc].push_back(u);
			}
		}
		else {
			low[u] = min(low[u], dfn[v]);
		}
	}
	if (fa == 0 && ch == 0)	ans[++ dcc].push_back(u);
	if (fa == 0 && ch < 2)	ok[u] = 0;
}

题目

都是来源于洛谷的模板题

P8436 【模板】边双连通分量

  • 直接用栈来找边双。
//The code was written by yifan, and yifan is neutral!!!

#include <bits/stdc++.h>
using namespace std;
typedef long long ll;
#define bug puts("NOIP rp ++!");
#define rep(i, a, b, c) for (int i = (a); i <= (b); i += (c))
#define per(i, a, b, c) for (int i = (a); i >= (b); i -= (c))

template<typename T>
inline T read() {
    T x = 0;
    bool fg = 0;
    char ch = getchar();
    while (ch < '0' || ch > '9') {
        fg |= (ch == '-');
        ch = getchar();
    }
    while (ch >= '0' && ch <= '9') {
        x = (x << 3) + (x << 1) + (ch ^ 48);
        ch = getchar();
    }
    return fg ? ~x + 1 : x;
}

const int N = 5e5 + 5;
const int M = 2e6 + 5;

using edge = tuple<int, int>;

int n, m, tim;
int dfn[N], low[N];
vector<edge> e[N];
vector<int> st;
vector<vector<int>> ans;

void tarjan(int u, int fi) {
    dfn[u] = low[u] = ++ tim;
    st.emplace_back(u);
    int v, idn;
    for (edge it : e[u]) {
        tie(v, idn) = it;
        if (idn == fi)  continue ;
        if (!dfn[v]) {
            tarjan(v, idn);
            low[u] = min(low[u], low[v]);
        } else {
            low[u] = min(low[u], dfn[v]);
        }
    }
    if (dfn[u] == low[u]) {
        vector<int> g;
        g.emplace_back(u);
        while (st.back() != u) {
            g.emplace_back(st.back());
            st.pop_back();
        }
        st.pop_back();
        ans.emplace_back(g);
    }
}

int main() {
    n = read<int>(), m = read<int>();
    int x, y;
    rep (i, 1, m, 1) {
        x = read<int>(), y = read<int>();
        e[x].emplace_back(y, i);
        e[y].emplace_back(x, i);
    }
    rep (i, 1, n, 1) {
        if (!dfn[i]) {
            tarjan(i, 0);
        }
    }
    cout << ans.size() << '\n';
    for (vector<int> it : ans) {
        cout << it.size() << ' ';
        for (int v : it) {
            cout << v << ' ';
        }
        putchar('\n');
    }
    return 0;
}
  • 标记桥,通过 dfs 来找边双。
#include <bits/stdc++.h>
using namespace std;
typedef long long ll;
typedef pair<int, int> pii;

const int N = 5e5 + 5;
const int M = 2e6 + 5;

int n, m, cnt = 1, tim, top, dcc;
int h[N], dfn[N], low[N];
bool ok[M];
vector<int> ans[N];
vector<pii> son[N];

struct edge {
	int v, nxt;
	bool ok;
} e[M << 1];

void add(int u, int v) {
	e[++ cnt].nxt = h[u];
	e[h[u] = cnt].v = v;
}

void tarjan(int u, int fa) {
	dfn[u] = low[u] = ++ tim;
	for (auto [v, i] : son[u]) {
		if (i == fa)	continue;
		if (! dfn[v]) {
			tarjan(v, i);
			low[u] = min(low[u], low[v]);
			if (low[v] > dfn[u]) {
				ok[i] = 1;
			}
		}
		else {
			low[u] = min(low[u], dfn[v]);
		}
	}
}

void dfs(int u) {
	ans[dcc].push_back(u);
	dfn[u] = 1;
	for (auto [v, i] : son[u]) {
		if (dfn[v] || ok[i])	continue;
		dfs(v);
	}
}

int main() {
	scanf("%d%d", &n, &m);
	for (int i = 1, x, y; i <= m; ++ i) {
		scanf("%d%d", &x, &y);
		son[x].push_back({y, i});
		son[y].push_back({x, i});
	}
	for (int i = 1; i <= n; ++ i) {
		if (!dfn[i]) {
			tarjan(i, 0);
		}
	}
	memset(dfn, 0, sizeof dfn);
	for (int i = 1; i <= n; ++ i) {
		if (!dfn[i]) {
			++ dcc;
			dfs(i);
		}
	}
	printf("%d\n", dcc);
	for (int i = 1; i <= dcc; ++ i) {
		int siz = ans[i].size();
		printf("%d ", siz);
		for (int j : ans[i]) {
			printf("%d ", j);
		}
		putchar('\n');
	}
	return 0;
}

P8435 【模板】点双连通分量

//The code was written by yifan, and yifan is neutral!!!

#include <bits/stdc++.h>
using namespace std;
typedef long long ll;
#define bug puts("NOIP rp ++!");
#define rep(i, a, b, c) for (int i = (a); i <= (b); i += (c))
#define per(i, a, b, c) for (int i = (a); i >= (b); i -= (c))

template<typename T>
inline T read() {
    T x = 0;
    bool fg = 0;
    char ch = getchar();
    while (ch < '0' || ch > '9') {
        fg |= (ch == '-');
        ch = getchar();
    }
    while (ch >= '0' && ch <= '9') {
        x = (x << 3) + (x << 1) + (ch ^ 48);
        ch = getchar();
    }
    return fg ? ~x + 1 : x;
}

const int N = 5e5 + 5;

using val = tuple<int, int>;

int n, m, tim;
int dfn[N], low[N];
vector<int> st;
vector<val> e[N];
vector<vector<int>> dcc;

void tarjan(int u, int fi) {
    int v, idn, ch = 0;
    st.emplace_back(u);
    dfn[u] = low[u] = ++ tim;
    for (val it : e[u]) {
        tie(v, idn) = it;
        if (idn == fi)  continue ;
        if (!dfn[v]) {
            ++ ch;
            tarjan(v, idn);
            low[u] = min(low[u], low[v]);
            if (low[v] >= dfn[u]) {
                int x;
                vector<int> ans;
                do {
                    x = st.back();
                    st.pop_back();
                    ans.emplace_back(x);
                } while (x != v);
                ans.emplace_back(u);
                dcc.emplace_back(ans);
            }
        } else {
            low[u] = min(low[u], dfn[v]);
        }
    }
    if (!fi && !ch) {
        vector<int> ans;
        ans.emplace_back(u);
        dcc.emplace_back(ans);
    }
}

int main() {
    n = read<int>(), m = read<int>();
    int x, y;
    rep (i, 1, m, 1) {
        x = read<int>(), y = read<int>();
        e[x].emplace_back(y, i);
        e[y].emplace_back(x, i);
    }
    rep (i, 1, n, 1) {
        if (!dfn[i]) {
            tarjan(i, 0);
        }
    }
    cout << dcc.size() << '\n';
    for (vector<int> it : dcc) {
        cout << it.size() << ' ';
        for (int v : it) {
            cout << v << ' ';
        }
        putchar('\n');
    }
    return 0;
}
posted @ 2023-05-07 11:26  yi_fan0305  阅读(147)  评论(0编辑  收藏  举报