期末真题大题类型总结(只需要掌握一个技巧:初等行变换!)
解矩阵方程(几乎必考)
要先把给你的关于矩阵\(X\)的式子\(f(X)\)化简\(X=\dots\)的形式,常用的性质:\(A^*=|A|A^{-1}\),\((AB)^{-1}=B^{-1}A^{-1}\),分块矩阵的逆也考察过
口诀:主不变,副对调,左乘同行,右乘同列,再添负号
\[\begin{bmatrix}
A & O\\
O & B
\end{bmatrix}^{-1}=
\begin{bmatrix}
A^{-1} & O\\
O & B^{-1}
\end{bmatrix},
\begin{bmatrix}
A & C\\
O & B
\end{bmatrix}^{-1}=
\begin{bmatrix}
A^{-1} & -A^{-1}CB^{-1}\\
O & B^{-1}
\end{bmatrix},
\begin{bmatrix}
A & O\\
C & B
\end{bmatrix}^{-1}=
\begin{bmatrix}
A^{-1} & O\\
-B^{-1}CA^{-1} & B^{-1}
\end{bmatrix}
\]
\[\begin{bmatrix}
O & A\\
B & O
\end{bmatrix}^{-1}=
\begin{bmatrix}
O & B^{-1}\\
A^{-1} & O
\end{bmatrix},
\begin{bmatrix}
C & A\\
B & O
\end{bmatrix}^{-1}=
\begin{bmatrix}
O & B^{-1}\\
A^{-1} & -A^{-1}CB^{-1}
\end{bmatrix},
\begin{bmatrix}
O & A\\
B & C
\end{bmatrix}^{-1}=
\begin{bmatrix}
-B^{-1}CA^{-1} & B^{-1}\\
A^{-1} & O
\end{bmatrix}
\]
【例一】设矩阵\(A=\)
\[\begin{bmatrix}
1 & 0 & 0\\
0 & 0 & -1\\
0 & 1 & 3
\end{bmatrix}
\]
矩阵\(B\)满足:\([A^*]^{-1}BA^{-1}=2AB+12E\),求矩阵\(B\)
【解析】\(A^*=|A|A^{-1}=A^{-1}\),原式等价于\(ABA^{-1}-2AB=12E\Rightarrow AB(A^{-1}-2E)=12E \Rightarrow B=12A^{-1}(A^{-1}-2E)\)
要让\(()^{-1}\)尽可能少,用一步运算性质:\(B=12[(A^{-1}-2E)A]^{-1}=12(E-2A)^{-1}\)
\((E-2A)^{-1}=\)
\[\begin{bmatrix}
-1 & 0 & 0\\
0 & 1 & 2\\
0 & -1 & -5
\end{bmatrix}^{-1}=
\begin{bmatrix}
-1 & 0 & 0\\
0 & 5/3 & 2/3\\
0 & -1/3 & -1/3
\end{bmatrix}
\]
向量组(近几年不怎么考)
类型一 直接求
【例一】设\(\alpha_1=(1,2,3,4)^T,\alpha_2=(2,3,4,5)^T,\alpha_3=(3,4,5,6)^T,\alpha_4=(4,5,6,7)^T\),求向量组\(\alpha_1,\alpha_2,\alpha_3,\alpha_4\)的极大无关组,并把其余向量用该极大无关组表示
【解析】\((\alpha_1,\alpha_2,\alpha_3,\alpha_4)\to\)行阶梯\(\to\)行最简
\[\begin{bmatrix}
1 & 2 & 3 & 4\\
2 & 3 & 4 & 5\\
3 & 4 & 5 & 6\\
4 & 5 & 6 & 7
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 2 & 3 & 4\\
0 & -1 & -2 & -3\\
0 & -2 & -4 & -6\\
0 & -3 & -6 & -9
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 2 & 3 & 4\\
0 & 1 & 2 & 3\\
0 & 2 & 4 & 6\\
0 & 3 & 6 & 9
\end{bmatrix}(2,3,4行成比例)\to
\begin{bmatrix}
1 & 2 & 3 & 4\\
0 & 1 & 2 & 3\\
0 & 0 & 0 & 0\\
0 & 0 & 0 & 0
\end{bmatrix}
\]
可知\(r(\alpha_1,\alpha_2,\alpha_3,\alpha_4)=2\),极大无关组为\(\alpha_1,\alpha_2\),求表示最好先化行最简
\[\begin{bmatrix}
1 & 2 & 3 & 4\\
0 & 1 & 2 & 3\\
0 & 0 & 0 & 0\\
0 & 0 & 0 & 0
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 0 & -1 & -2\\
0 & 1 & 2 & 3\\
0 & 0 & 0 & 0\\
0 & 0 & 0 & 0
\end{bmatrix}\
\]
易得\({\alpha_3 = -\alpha_1 + 2\alpha_2},{\alpha_4 = -2\alpha_1 + 3\alpha_2}\)
【tips】该操作的原理是行变换不改变列的相关关系
【例二】设矩阵\(A=\)
\[\begin{bmatrix}
2 & 4 & 1 & 1\\
1 & 2 & -1 & 2\\
-1&-2&-2&1
\end{bmatrix}
\]
(1)求矩阵\(A\)的列向量组的极大无关组,并把其他向量用该极大无关组表示
(2)求矩阵\(A\)的一个分解式\(A=H_{3\times r}L_{r\times 4}\),要求\(r(H)=r(L)=r(A)=2\)
【解析】
(1)\(A\to\)行阶梯\(\to\)行最简
\[\begin{bmatrix}
2 & 4 & 1 & 1\\
1 & 2 & -1 & 2\\
-1&-2&-2&1
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 2 & 1/2 & 1/2\\
1 & 2 & -1 & 2\\
-1&-2&-2&1
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 2 & 1/2 & 1/2\\
0 & 0 & -3/2 & 3/2\\
0&0&-3/2&3/2
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 2 & 1/2 & 1/2\\
0 & 0 & 1 & -1\\
0&0&0&0
\end{bmatrix}\to
\]
\[\begin{bmatrix}
1 & 2 & 1/2 & 1/2\\
0 & 0 & 1 & -1\\
0&0&0&0
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 2 & 0 & 1\\
0 & 0 & 1 & -1\\
0&0&0&0
\end{bmatrix}
\]
所以极大无关组为\(\alpha_1,\alpha_3\),线性表示为\(\alpha_2=2\alpha_1,\alpha_4=\alpha_1-\alpha_3\)
【tips】选取每一行的主元作为无关组的成员计算会比较简单
(2)利用第(1)问得到的线性表示,可以得到\(r(A)=2\),不难猜想\(r=2\)
\[\begin{bmatrix}
\alpha_1,\alpha_2,\alpha_3,\alpha_4
\end{bmatrix}=
\begin{bmatrix}
\alpha_1,\alpha_3
\end{bmatrix}
\begin{bmatrix}
1 & 2 & 0 & 1\\
0 & 0 & 1 & -1
\end{bmatrix}
\]
【tips】这里的\(2\to4\)的映射可能不那么好理解,因为\(n\ne m\),多算几遍应该就能体会()
类型二 带参数
【例三】已知\(\alpha_1=(1,0,1,2)^T,\alpha_2=(0,1,1,2)^T,\alpha_3=(-1,1,0,a-3)^T,\alpha_4=(1,2,a,7)^T,\alpha_5=(1,1,2,3)^T\)的秩为\(3\)。
(1)求\(a\)的值
(2)求出一个极大无关组,并且把其余向量由该极大无关组表示出来
【解析】
(1)依旧是标准流程
\[\begin{bmatrix}
1 & 0 & -1 & 1 & 1\\
0 & 1 & 1 & 2 & 1\\
1 & 1 & 0 & a & 2\\
2 & 2 & a-3 & 7 & 3
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 0 & -1 & 1 & 1\\
0 & 1 & 1 & 2 & 1\\
0 & 1 & 1 & a-1 & 1\\
0 & 2 & a-1 & 7-2a & 1
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 0 & -1 & 1 & 1\\
0 & 1 & 1 & 2 & 1\\
0 & 0 & 0 & a-3 & 0\\
0 & 0 & a-3 & 7-2a & -1
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 0 & -1 & 1 & 1\\
0 & 1 & 1 & 2 & 1\\
0 & 0 & a-3 & 7-2a & -1\\
0 & 0 & 0 & a-3 & 0
\end{bmatrix}
\]
注意,这里不能直接用主元再化行最简,牢记:不可以用参数去消去实数!,先求出\(a\),因为\(r(A)=3\),所以\(a-3=0\),即\(a=3\)
(2)化行最简求极大无关组
\[\begin{bmatrix}
1 & 0 & -1 & 1 & 1\\
0 & 1 & 1 & 2 & 1\\
0 & 0 & 0 & 1 & -1\\
0 & 0 & 0 & 0 & 0
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 0 & -1 & 0 & 2\\
0 & 1 & 1 & 0 & 3\\
0 & 0 & 0 & 1 & -1\\
0 & 0 & 0 & 0 & 0
\end{bmatrix}
\]
所以极大无关组\(\alpha_1,\alpha_2,\alpha_4\),线性表示\(\alpha_3=-\alpha_1+\alpha_2,\alpha_5=2\alpha_1+3\alpha_2-\alpha_4\)
线性方程组(几乎必考)
类型一 带参数讨论解的存在情况
方程组解的情况:
- 无解:\(r(A)<r(A,b)\)
- 唯一解:\(r(A)=r(A,b)<n\)
- 无穷解:\(r(A)=r(A,b)=n\)
【例一】设
\[A=\begin{bmatrix}
1 & 2 & 0\\
-1 & 1 & -3 \\
2 & -1 & a
\end{bmatrix},\beta=
\begin{bmatrix}
1\\4\\b
\end{bmatrix}
\]
(1)求\(|A|\)
(2)当\(a,b\)为何值时,方程组\(Ax=\beta\)有唯一解,无解,无穷多解;无穷多解时求其通解
【解析】
(1)计算\(A\)的行列式,先把其中一行消成只有一个元素,计算会简单一些
\[|A|=\det\begin{bmatrix}
1 & 2 & 0\\
-1 & 1 & -3 \\
2 & -1 & a
\end{bmatrix}=
\det\begin{bmatrix}
1 & 2 & 0\\
0 & 3 & -3 \\
0 & -5 & a
\end{bmatrix}=3a-15=3(a-5)
\]
(2)
①首先分析唯一解的情况,此时必有\(|A|\ne 0\),即\(a\ne 5\),又因为\(3=r(A)\le r(A,b)\le 3\),所以\(r(A)=r(A,b)=3\),有唯一解
②分析无解的情况,此时必有\(r(A)<3\)即\(a=5\),对增广矩阵化行阶梯型
\[(A,b)=\begin{bmatrix}
1 & 2 & 0 & 1\\
-1 & 1 & -3 & 4\\
2 & -1 & 5&b
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 2 & 0 & 1\\
0 & 3 & -3 & 5\\
0 & -5 & 5&b-2
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 2 & 0 & 1\\
0 & 3 & -3 & 5\\
0 & -5 & 5&b+3
\end{bmatrix}
\]
再继续化下去容易出错,不如这样分析,当最后两行成比例时,一定有解,反正,\(b+3\)一定不会为\(0\)
\[\frac{3}{-5}=\frac{-3}{5}=\frac{5}{b+3}\Rightarrow b=-\frac{19}{3}
\]
所以\(b\ne -19/3\)时,方程组无解
③分析无穷多解的情况,由②可知\(a=5,b=-19/3\),下面求通解
先求齐次方程的基础解系:
\[\begin{bmatrix}
1 & 2 & 0 \\
0 & 3 & -3 \\
0 & 0 & 0
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 2 & 0 \\
0 & 1 & -1 \\
0 & 0 & 0
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 0 & 2 \\
0 & 1 & -1 \\
0 & 0 & 0
\end{bmatrix}\Rightarrow 基础解系\xi=
\begin{bmatrix}
-2\\1\\1
\end{bmatrix}
\]
再求非齐次方程的特解
\[\begin{bmatrix}
1 & 2 & 0 & 1\\
0 & 3 & -3 & 5\\
0 & 0 & 0&0
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 2 & 0 & 1\\
0 & 1 & -1 & 5/3\\
0 & 0 & 0&0
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 0 & 2 & -7/3\\
0 & 1 & -1 & 5/3\\
0 & 0 & 0&0
\end{bmatrix}\Rightarrow特解\xi^*=
\begin{bmatrix}
-7/3\\
5/3
\\0
\end{bmatrix}
\]
所以通解为\(\xi^*+k\xi\)
【tips】 历年真题(试题13)的答案应该是给错了,矩阵的元素抄错了
【tips】 注意区分:求极大无关组表示的时候,是用主元所在列表示其他列;求线性方程组的时候,是赋其他列元素的值求主元
类型二 同解与公共解
类型一 公共解问题
法\(1\):求方程\(Ax=c_1\)和\(Bx=c_2\)的公共解,就是求方程组\(\begin{bmatrix}A\\B \end{bmatrix}x=\begin{bmatrix}c_1\\c_2 \end{bmatrix}\)的解
法\(2\):已知两个齐次方程的基础解系\(\alpha_1,\dots,\alpha_s\)和\(\beta_1,\dots,\beta_t\),则公共解\(\gamma\)可以设为\(\gamma=k_1\alpha_1+\dots+k_s\alpha_s=l_1\beta_1+\dots+l_t\beta_t\)(基础解系的性质),然后令\(k_1\alpha_1+\dots+k_s\alpha_s-l_1\beta_1-\dots -l_t\beta_t=0\),构造出另一个矩阵方程,求出\(k,l\),进而求出\(\gamma\)
【例一】设四元齐次线性方程组\((\mathrm{I})\)为\(\begin{cases} x_1+x_2=0\\x_2-x_4=0\end{cases}\),又知道另一个四元齐次线性方程组\((\mathrm{II})\)的基础解系是\(\beta_1=(0,1,1,0)^T,\beta_2=(-1,2,2,1)^T\)
(1)求方程组\((\mathrm I)\)的一个基础解系
(2)求方程组\((\mathrm{I})(\mathrm{II})\)的公共解
【解析】
(1)求基础解系\(A\to\)行阶梯\(\to\)行最简
\[\begin{bmatrix}
1 & 1 & 0 & 0\\
0 & 1 & 0 & -1\\
0 & 0 & 0 & 0\\
0 & 0 & 0 & 0
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 0 & 0 & 1\\
0 & 1 & 0 & -1\\
0 & 0 & 0 & 0\\
0 & 0 & 0 & 0
\end{bmatrix}\Rightarrow基础解系\xi_1=
\begin{bmatrix}
-1 \\ 1 \\0 \\1
\end{bmatrix},\xi_2=
\begin{bmatrix}
0 \\ 0 \\1 \\0
\end{bmatrix}
\]
(2)将两个方程的基础解系组成齐次方程的系数矩阵
\[(\xi_1,\xi_2,\beta_1,\beta_2)=
\begin{bmatrix}
-1 & 0 & 0 & -1\\
1 & 0 & 1 & 2\\
0 & 1 & 1 & 2\\
1 & 0 & 0 & 1
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
-1 & 0 & 0 & -1\\
0 & 0 & 1 & 1\\
0 & 1 & 1 & 2\\
0 & 0 & 0 & 0
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 0 & 0 & 1\\
0 & 1 & 1 & 2\\
0 & 0 & 1 & 1\\
0 & 0 & 0 & 0
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 0 & 0 & 1\\
0 & 1 & 0 & 1\\
0 & 0 & 1 & 1\\
0 & 0 & 0 & 0
\end{bmatrix}
\]
该方程的基础解系为\(\xi=k\begin{bmatrix}1\\1\\1\\-1 \end{bmatrix}\),于是\(\gamma=k(\xi_1+\xi_2)=k(\beta_2-\beta_1)=k\begin{bmatrix}-1\\1\\1\\1 \end{bmatrix}\)
【例二】已知四元齐次线性方程组\((\mathrm{I})(\mathrm{II})\)的基础解系分别为\((\mathrm{I})\alpha_1=(5,-3,1,0)^T,\alpha_2=(-3,2,0,1)^T\)和\((\mathrm{II})\beta_1=(2,-1,a+2,1)^T,\beta_2=(-1,2,4,a+8)^T\),求方程组\((\mathrm{I})(\mathrm{II})\)的非零公共解
【解析】同上题一样,将基础解系组成系数矩阵解齐次方程\((\alpha_1,\alpha_2,-\beta_1,-\beta_2)=\)
\[\begin{bmatrix}
5 & -3 & -2 & 1\\
-3 & 2 & 1 & -2\\
1 & 0 & -a-2 & -4\\
0 & 1 & -1 & -a-8
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 0 & -a-2 & -4\\
-3 & 2 & 1 & -2\\
5 & -3 & -2 & 1\\
0 & 1 & -1 & -a-8
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 0 & -a-2 & -4\\
0 & 2 & -3a-5 & -14\\
0 & -3 & 5+8 & 21\\
0 & 1 & -1 & -a-8
\end{bmatrix}\to
\]
\[\begin{bmatrix}
1 & 0 & -a-2 & -4\\
0 & 1 & -1 & -a-8\\
0 & -3 & 5a+8 & 21\\
0 & 2 & -3a-5 & -14
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 0 & -a-2 & -4\\
0 & 1 & -1 & -a-8\\
0 & 0 & 5a+5 & -3a-3\\
0 & 0 & -3a-3 & 2a+2
\end{bmatrix}
\]
该方程一定有非零解,故\(\det=0\),所以\(a=-1\),原方程系数矩阵变为
\[\begin{bmatrix}
1 & 0 & -1 & -4\\
0 & 1 & -1 & 7\\
0 & 0 & 0 & 0\\
0 & 0 & 0 & 0
\end{bmatrix}\Rightarrow通解\xi=
\begin{bmatrix}
t+4u\\
t+7u\\
t\\
u\\
\end{bmatrix}(令x_3=t,x_4=u)
\]
所以\(\gamma=(t+4u)\alpha_1+(t+7u)\alpha=t\beta_1+u\beta_2\)
【tips】关于\(\beta\)的正负,都是可以的,只是最后解\(\gamma\)的时候不一样,得到的答案是一样的
【tips】例二采用设\(k\)法解出方程通解,而不是先求基础解系,这样比较好表示\(\gamma\)
【例三】设四元齐次线性方程组
\[(\mathrm{I}):\begin{cases}
x_1+x_2=0\\
x_2-x_4=0
\end{cases},
(\mathrm{II}):\begin{cases}
x_1-x_2+x_3=0\\
x_2-x_3+ax_4=0
\end{cases}
\]
当\(a\)为何值时,这两个方程组有非零公共解,并求之
【解析】求解两个已知方程组的公共解,只需要联立方程组即可
\[\begin{bmatrix}
I\\II
\end{bmatrix}=
\begin{bmatrix}
1 & 1 & 0 & 0\\
0 & 1 & 0 & -1\\
1 & -1 & 1 & 0\\
0 & 1 & -1 & a
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 1 & 0 & 0\\
0 & 1 & 0 & -1\\
0 & -2 & 1 & 0\\
0 & 1 & -1 & a
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 1 & 0 & 0\\
0 & 1 & 0 & -1\\
0 & 0 & 1 & -2\\
0 & 0 & -1 & a+1
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 1 & 0 & 0\\
0 & 1 & 0 & -1\\
0 & 0 & 1 & -2\\
0 & 0 & 0 & a-1
\end{bmatrix}
\]
该方程要有非零公共解,则\(a-1=0\)即\(a=1\),继续化行最简
\[\begin{bmatrix}
1 & 1 & 0 & 0\\
0 & 1 & 0 & -1\\
0 & 0 & 1 & -2\\
0 & 0 & 0 & 0
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 0 & 0 & 1\\
0 & 1 & 0 & -1\\
0 & 0 & 1 & -2\\
0 & 0 & 0 & 0
\end{bmatrix}\Rightarrow基础解系\xi=
\begin{bmatrix}
-1\\1\\2\\1
\end{bmatrix}
\]
所以非零公共解为\(k\begin{bmatrix}
-1\\1\\2\\1
\end{bmatrix}\)
类型二 同解问题
真题没考过(证明题除外),但考研考察过,有机会再写吧
特征值与特征向量(几乎必考)
小题主要考察相似四同(上文有:矩阵关系——相似关系),大题则几乎全部结合二次型考察
正交变换化标准型
流程为二次型矩阵\(A\to\)解特征值\(|\lambda E-A|=0\to\)求\(\lambda\)对应的特征值\(\xi\to\)正交化,单位化特征值\(\eta\)
最后\(\Lambda=\mathrm{diag}(\lambda_i)\)为标准型的矩阵,可逆矩阵\(\eta_i\)为变换矩阵
【例一】设二次型
\[f(x_1,x_2,x_3)=2x_1^2+2x_2^2+4x_3^2+4x_1x_3+4x_2x_3
\]
用正交变换将二次型\(f\)化为标准型,并写出正交变换矩阵
【解析】没有技巧,全是计算,二次型矩阵
\[\begin{bmatrix}
2&0&2\\
0&2&2\\
2&2&4
\end{bmatrix}
\]
特征多项式\(|\lambda E-A|=\)
\[\det\begin{bmatrix}
\lambda-2 & 0 & -2\\
0 & \lambda-2 & -2\\
-2 & -2 & \lambda-4
\end{bmatrix}=(\lambda-2)\det
\begin{bmatrix}
\lambda-2 & -2\\
-2 &\lambda-4
\end{bmatrix}+
(-2)\det
\begin{bmatrix}
0 & \lambda-2\\
-2 & -2
\end{bmatrix}
\]
\[=(\lambda-2)[(\lambda-2)(\lambda-4)-4]-4(\lambda-2)=\lambda(\lambda-2)(\lambda-6)=0
\]
①\(\lambda=0\)时,解方程\(Ax=0\)
\[\begin{bmatrix}
2&0&2\\
0&2&2\\
2&2&4
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1&0&1\\
0&1&1\\
1&1&2
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1&0&1\\
0&1&1\\
0&1&1
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1&0&1\\
0&1&1\\
0&0&0
\end{bmatrix}\Rightarrow 基础解系\xi_1=(1,1,-1)^T
\]
②\(\lambda=2\)时,解方程\((2E-A)x=0\)
\[\begin{bmatrix}
0 & 0 & -2\\
0 & 0 & -2\\
-2 & -2 & -2
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 1 & 1\\
0 & 0 & 1\\
0 & 0 & 0
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
1 & 1 & 0\\
0 & 0 & 1\\
0 & 0 & 0
\end{bmatrix}\to基础解系\xi_2=(1,-1,0)^T
\]
③\(\lambda=6\)时,解方程\((6E-A)x=0\)
\[\begin{bmatrix}
4 & 0 & -2\\
0 & 4 & -2\\
-2 & -2 & 2
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
2 & 0 & -1\\
0 & 2 & -1\\
-2 & -2 & 2
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
2 & 0 & -1\\
0 & 2 & -1\\
0 & -2 & 1
\end{bmatrix}\to
\begin{bmatrix}
2 & 0 & -1\\
0 & 2 & -1\\
0 & 0 &0
\end{bmatrix}\Rightarrow 基础解系\xi_3=(1,1,2)^T
\]
单位化\(\eta_1=\xi_1/\sqrt{3},\eta_2=\xi_2/\sqrt{2},\eta_3=\xi_3/\sqrt{6}\),正交变换矩阵\(Q=(\eta_1,\eta_2,\eta_3)\)
标准型:\(f=2y_1^2+6y_2^2+0y_3^2\)
【tips】 这种题计算极为繁琐,从解特征多项式到求特征向量,有时甚至还要施密特正交化,注意熟练度的训练
【例二】设\(b>0\),二次型
\[f(x_1,x_2,x_3)=ax_1^2+2x_2^2-2x_3^2+2bx_1x_3
\]
对应矩阵的特征值之和为\(1\),特征值之积为\(-12\)
(1)求参数\(a,b\)的值
(2)求此二次型矩阵对应的特征值
(3)方程\(f(x_1,x_2,x_3)=1\)在几何上表示什么曲面
【解析】
(1)二次型对应的矩阵\(A=\)
\[\begin{bmatrix}
a & 0 & b\\
0 & 2 & 0\\
b & 0 & -2
\end{bmatrix}
\]
矩阵\(A\)的行列式\(|A|=-4a-2b^2=\Pi\lambda_i=-12\)
矩阵\(A\)的迹\(\tr(A)=a=\sum\lambda_i=1\)
解得
\[a=1,b=2(负值舍去)
\]
(2)特征方程\(|\lambda E-A|=\)
\[\det\begin{bmatrix}
\lambda-1 & 0 &-2\\
0 & \lambda-2 & 0\\
-2 & 0 & \lambda-2
\end{bmatrix}=
(\lambda-2)^2(\lambda-3)
\]
所以\(A\)的特征值为\(2,2,3\)
(3)方程\(2x^2+2y^2-3z^2=1\)表示单页双曲面(高数内容,自行回顾)