实验3 类和对象_基础编程2
实验任务1
源代码
#pragma once #include <iostream> #include <string> class Button { public: Button(const std::string &label_); const std::string& get_label() const; void click(); private: std::string label; }; Button::Button(const std::string &label_): label{label_} { } inline const std::string& Button::get_label() const { return label; } inline void Button::click() { std::cout << "Button '" << label << "' clicked\n"; }
#include "window.hpp" #include <iostream> void test(){ Window w("Demo"); w.add_button("add"); w.add_button("remove"); w.add_button("modify"); w.add_button("add"); w.display(); w.close(); } int main() { std::cout << "用组合类模拟简单GUI:\n"; test(); }
#pragma once #include <iostream> #include <vector> #include <algorithm> #include "button.hpp" // 窗口类 class Window{ public: Window(const std::string &title_); void display() const; void close(); void add_button(const std::string &label); void click_button(const std::string &label); private: bool has_button(const std::string &label) const; private: std::string title; std::vector<Button> buttons; }; Window::Window(const std::string &title_): title{title_} { buttons.push_back(Button("close")); } inline void Window::display() const { std::string s(40, '*'); std::cout << s << std::endl; std::cout << "window : " << title << std::endl; int cnt = 0; for(const auto &button: buttons) std::cout << ++cnt << ". " << button.get_label() << std::endl; std::cout << s << std::endl; } inline void Window::close() { std::cout << "close window '" << title << "'" << std::endl; click_button("close"); } inline bool Window::has_button(const std::string &label) const { for(const auto &button: buttons) if(button.get_label() == label) return true; return false; } inline void Window::add_button(const std::string &label) { if(has_button(label)) std::cout << "button " << label << " already exists!\n"; else buttons.push_back(Button(label)); } inline void Window::click_button(const std::string &label) { for(auto &button:buttons) if(button.get_label() == label) { button.click(); return; } std::cout << "no button: " << label << std::endl; }
运行结果

问题1:
答:是组合关系。Window类成员包含vector,Button的生命周期由Window管理(Window创建时自动创建Button,销毁时自动销毁Button),符合“has-a”组合特性。
问题2:
答:
(1) 优点:允许外部判断按钮是否存在,增加接口灵活性;风险:暴露内部实现细节,破坏封装性,外部不当调用可能导致逻辑不一致(如依赖该接口做非法操作)。
(2) 判断标准:① 若用户(类的使用者)需要该功能则设为public;② 仅为类内部逻辑服务、不对外暴露实现细节则设为private;③ 若函数可能破坏对象状态(如修改私有成员),优先设为private。
问题3:
答:
性能:
接口1(返回const引用)无拷贝开销,性能更优。
接口2(返回值)需拷贝字符串,开销较大。
安全性:
接口1防止外部修改成员变量,安全性更高。
接口2返回拷贝,外部修改不影响内部状态,但拷贝本身有性能成本。
问题4:
答:程序可正常运行。
差别:push_back需先创建临时Button对象再拷贝/移动到容器;emplace_back直接在容器内存中构造Button对象,避免临时对象开销,效率更高,且语法更简洁。
实验任务2
源代码:
#include <iostream> #include <vector> void test1(); void test2(); void output1(const std::vector<int> &v); void output2(const std::vector<int> &v); void output3(const std::vector<std::vector<int>>& v); int main() { std::cout << "深复制验证1: 标准库vector<int>\n"; test1(); std::cout << "\n深复制验证2: 标准库vector<int>嵌套使用\n"; test2(); } void test1() { std::vector<int> v1(5, 42); const std::vector<int> v2(v1); std::cout << "**********拷贝构造后**********\n"; std::cout << "v1: "; output1(v1); std::cout << "v2: "; output1(v2); v1.at(0) = -1; std::cout << "**********修改v1[0]后**********\n"; std::cout << "v1: "; output1(v1); std::cout << "v2: "; output1(v2); } void test2() { std::vector<std::vector<int>> v1{{1, 2, 3}, {4, 5, 6, 7}}; const std::vector<std::vector<int>> v2(v1); std::cout << "**********拷贝构造后**********\n"; std::cout << "v1: "; output3(v1); std::cout << "v2: "; output3(v2); v1.at(0).push_back(-1); std::cout << "**********修改v1[0]后**********\n"; std::cout << "v1: \n"; output3(v1); std::cout << "v2: \n"; output3(v2); } void output1(const std::vector<int> &v) { if(v.size() == 0) { std::cout << '\n'; return; } std::cout << v.at(0); for(auto i = 1; i < v.size(); ++i) std::cout << ", " << v.at(i); std::cout << '\n'; } void output2(const std::vector<int> &v) { if(v.size() == 0) { std::cout << '\n'; return; } auto it = v.begin(); std::cout << *it; for(it = v.begin()+1; it != v.end(); ++it) std::cout << ", " << *it; std::cout << '\n'; } void output3(const std::vector<std::vector<int>>& v) { if(v.size() == 0) { std::cout << '\n'; return; } for(auto &i: v) output2(i); }
运行结果:

问题1:
答:第一行是带参数构造(创建5个值为42的int元素);第二行是拷贝构造(用v1拷贝构造v2)。v1和v2各包含5个值为42的数据项。
问题2:
答:v1.size()=2(外层vector有2个元素),v2.size()=2(拷贝后外层元素数一致),v1[0].size()=3(第一个内层vector有3个元素)
问题3:
答:能实现同等效果。区别:at()会做越界检查,越界时抛出异常;[]不做越界检查,越界访问会导致未定义行为(如内存错乱),但效率略高。
问题4:
答:
(1) 能输出-1(假设代码中v1.at(0)修正后)。因为v1.at(0)返回vector的引用,修改该引用指向的vector会直接改变v1[0]的内容,r作为引用共享该内存。
(2) 优势:避免拷贝vector,节省内存开销;限制:r为const引用,无法通过r修改所指向vector的内容。
问题5:
答:
(1) 深复制。修改v1后v2不受影响,说明两者独立存储数据,而非共享同一块内存。
(2) 非const vector的at()返回int&;const vector的at()返回const int&。必须提供const重载,否则const对象无法调用at()(或调用后可能通过引用修改const对象,破坏常量性)。
实验任务3
源代码:
#pragma once #include <iostream> class vectorInt{ public: vectorInt(); vectorInt(int n_); vectorInt(int n_, int value); vectorInt(const vectorInt &vi); ~vectorInt(); int size() const; int& at(int index); const int& at(int index) const; vectorInt& assign(const vectorInt &vi); int* begin(); int* end(); const int* begin() const; const int* end() const; private: int n; int *ptr; }; vectorInt::vectorInt():n{0}, ptr{nullptr} { } vectorInt::vectorInt(int n_): n{n_}, ptr{new int[n]} { } vectorInt::vectorInt(int n_, int value): n{n_}, ptr{new int[n_]} { for(auto i = 0; i < n; ++i) ptr[i] = value; } vectorInt::vectorInt(const vectorInt &vi): n{vi.n}, ptr{new int[n]} { for(auto i = 0; i < n; ++i) ptr[i] = vi.ptr[i]; } vectorInt::~vectorInt() { delete [] ptr; } int vectorInt::size() const { return n; } const int& vectorInt::at(int index) const { if(index < 0 || index >= n) { std::cerr << "IndexError: index out of range\n"; std::exit(1); } return ptr[index]; } int& vectorInt::at(int index) { if(index < 0 || index >= n) { std::cerr << "IndexError: index out of range\n"; std::exit(1); } return ptr[index]; } vectorInt& vectorInt::assign(const vectorInt &vi) { if(this == &vi) return *this; int *ptr_tmp; ptr_tmp = new int[vi.n]; for(int i = 0; i < vi.n; ++i) ptr_tmp[i] = vi.ptr[i]; delete[] ptr; n = vi.n; ptr = ptr_tmp; return *this; } int* vectorInt::begin() { return ptr; } int* vectorInt::end() { return ptr+n; } const int* vectorInt::begin() const { return ptr; } const int* vectorInt::end() const { return ptr+n; }
#include "vectorInt.hpp" #include <iostream> void test1(); void test2(); void output1(const vectorInt &vi); void output2(const vectorInt &vi); int main() { std::cout << "测试1: \n"; test1(); std::cout << "\n测试2: \n"; test2(); } void test1() { int n; std::cout << "Enter n: "; std::cin >> n; vectorInt x1(n); for(auto i = 0; i < n; ++i) x1.at(i) = (i+1)*10; std::cout << "x1: "; output1(x1); vectorInt x2(n, 42); vectorInt x3(x2); x2.at(0) = -1; std::cout << "x2: "; output1(x2); std::cout << "x3: "; output1(x3); } void test2() { const vectorInt x(5, 42); vectorInt y; y.assign(x); std::cout << "x: "; output2(x); std::cout << "y: "; output2(y); } void output1(const vectorInt &vi) { if(vi.size() == 0) { std::cout << '\n'; return; } std::cout << vi.at(0); for(auto i = 1; i < vi.size(); ++i) std::cout << ", " << vi.at(i); std::cout << '\n'; } void output2(const vectorInt &vi) { if(vi.size() == 0) { std::cout << '\n'; return; } auto it = vi.begin(); std::cout << *it; for(it = vi.begin()+1; it != vi.end(); ++it) std::cout << ", " << *it; std::cout << '\n'; }
运行结果:

问题1:
答:版本2的安全隐患:① 无自赋值检查(若vi是当前对象,delete[] ptr后会访问已释放内存,导致崩溃);② 先delete再new,若new失败(如内存不足),ptr会指向已释放内存,对象状态异常(悬空指针)。
问题2:
答:
(1) 作用:将当前this指针转换为const vectorInt类型。转换前this类型是vectorInt(非const),转换后是const vectorInt*。目的:调用const版本的at()接口,确保在非const版本中也遵循const接口的逻辑。
(2) 作用:去除const修饰符,将const int&转换为int&。转换前返回类型是const int&,转换后是int&。目的:让非const版本的at()能返回可修改的引用,同时复用const版本的代码。
问题3:
答:
(1) it1调用非const版本begin()(v1是non-const对象,优先匹配非const接口);it2调用const版本begin()。场景:non-const对象需修改元素时用非const迭代器;const对象或无需修改元素时用const迭代器,确保安全性。
(2) 迭代器的核心是提供“遍历容器元素”的统一接口,本质是对“访问元素的指针/逻辑”的封装。vectorInt直接用指针作为迭代器,说明当容器存储是连续内存时,指针可直接满足迭代器的核心需求,简化设计。
问题4:
答:可以。
功能:
① std::fill_n(ptr, n, value):将ptr指向的n个int元素赋值为value;
② std::copy_n(vi.ptr, vi.n, ptr):将vi.ptr指向的vi.n个元素拷贝到ptr指向的内存;
③ std::copy_n(vi.ptr, vi.n, ptr_tmp):同上,将vi的数据拷贝到临时指针指向的内存,确保赋值过程安全。
实验任务4
源代码:
#include "matrix.hpp" #include <iostream> #include <cstdlib> // 构造rows_*cols_矩阵,初值value Matrix::Matrix(int rows_, int cols_, double value) : n_rows(rows_), n_cols(cols_), ptr(new double[rows_ * cols_]) { if (rows_ <= 0 || cols_ <= 0) { std::cerr << "Error: Invalid matrix size\n"; std::exit(1); } for (int i = 0; i < rows_ * cols_; ++i) { ptr[i] = value; } } // 构造rows_*rows_方阵,初值value Matrix::Matrix(int rows_, double value) : Matrix(rows_, rows_, value) {} // 深复制构造函数 Matrix::Matrix(const Matrix &x) : n_rows(x.n_rows), n_cols(x.n_cols), ptr(new double[x.n_rows * x.n_cols]) { for (int i = 0; i < n_rows * n_cols; ++i) { ptr[i] = x.ptr[i]; } } // 析构函数 Matrix::~Matrix() { delete[] ptr; } // 按行复制数据,size不匹配则报错 void Matrix::set(const double *pvalue, int size) { if (size != n_rows * n_cols) { std::cerr << "Error: Size mismatch in set()\n"; std::exit(1); } for (int i = 0; i < size; ++i) { ptr[i] = pvalue[i]; } } // 数据项置0 void Matrix::clear() { for (int i = 0; i < n_rows * n_cols; ++i) { ptr[i] = 0.0; } } // const版本at(),越界报错 const double& Matrix::at(int i, int j) const { if (i < 0 || i >= n_rows || j < 0 || j >= n_cols) { std::cerr << "IndexError: Matrix index out of range\n"; std::exit(1); } return ptr[i * n_cols + j]; } // 非const版本at(),越界报错 double& Matrix::at(int i, int j) { return const_cast<double&>(static_cast<const Matrix*>(this)->at(i, j)); } // 返回行数 int Matrix::rows() const { return n_rows; } // 返回列数 int Matrix::cols() const { return n_cols; } // 按行打印矩阵 void Matrix::print() const { for (int i = 0; i < n_rows; ++i) { for (int j = 0; j < n_cols; ++j) { if (j > 0) std::cout << ","; std::cout << ptr[i * n_cols + j]; } std::cout << "\n"; } }
#pragma once #include <iostream> #include <algorithm> #include <cstdlib> class Matrix { public: Matrix(int rows_, int cols_, double value = 0); Matrix(int rows_, double value = 0); Matrix(const Matrix &x); void set(const double *pvalue, int size); void clear(); const double& at(int i, int j) const; double& at(int i, int j); int rows() const; int cols() const; void print() const; private: int n_rows; int n_cols; double *ptr; };
#include <iostream> #include <cstdlib> #include "matrix.hpp" void test1(); void test2(); void output(const Matrix &m, int row_index); int main() { std::cout << "测试1: \n"; test1(); std::cout << "\n测试2: \n"; test2(); } void test1() { double x[1000] = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10}; int n, m; std::cout << "Enter n and m: "; std::cin >> n >> m; Matrix m1(n, m); m1.set(x, n*m); Matrix m2(m, n); m2.set(x, m*n); Matrix m3(n); m3.set(x, n*n); std::cout << "矩阵对象m1: \n"; m1.print(); std::cout << "矩阵对象m2: \n"; m2.print(); std::cout << "矩阵对象m3: \n"; m3.print(); } void test2() { Matrix m1(2, 3, -1); const Matrix m2(m1); std::cout << "矩阵对象m1: \n"; m1.print(); std::cout << "矩阵对象m2: \n"; m2.print(); m1.clear(); m1.at(0, 0) = 1; std::cout << "m1更新后: \n"; std::cout << "矩阵对象m1第0行 "; output(m1, 0); std::cout << "矩阵对象m2第0行 "; output(m2, 0); } void output(const Matrix &m, int row_index) { if(row_index < 0 || row_index >= m.rows()) { std::cerr << "IndexError: row index out of range\n"; exit(1); } std::cout << m.at(row_index, 0); for(int j = 1; j < m.cols(); ++j) std::cout << ", " << m.at(row_index, j); std::cout << '\n'; }
运行结果:

实验任务5
源代码:
#pragma once #include <iostream> #include <string> // 联系人类 class Contact { public: Contact(const std::string &name_, const std::string &phone_); const std::string &get_name() const; const std::string &get_phone() const; void display() const; private: std::string name; std::string phone; }; Contact::Contact(const std::string &name_, const std::string &phone_):name{name_}, phone{phone_} { } const std::string& Contact::get_name() const { return name; } const std::string& Contact::get_phone() const { return phone; } void Contact::display() const { std::cout << name << ", " << phone; }
# pragma once #include <iostream> #include <string> #include <vector> #include <algorithm> #include "contact.hpp" class ContactBook { public: void add(const std::string &name, const std::string &phone); void remove(const std::string &name); void find(const std::string &name) const; void display() const; size_t size() const; private: int index(const std::string &name) const; void sort(); private: std::vector<Contact> contacts; }; void ContactBook::add(const std::string &name, const std::string &phone) { if(index(name) == -1) { contacts.push_back(Contact(name, phone)); std::cout << name << " add successfully.\n"; sort(); return; } std::cout << name << " already exists. fail to add!\n"; } void ContactBook::remove(const std::string &name) { int i = index(name); if(i == -1) { std::cout << name << " not found, fail to remove!\n"; return; } contacts.erase(contacts.begin()+i); std::cout << name << " remove successfully.\n"; } void ContactBook::find(const std::string &name) const { int i = index(name); if(i == -1) { std::cout << name << " not found!\n"; return; } contacts[i].display(); std::cout << '\n'; } void ContactBook::display() const { for(auto &c: contacts) { c.display(); std::cout << '\n'; } } size_t ContactBook::size() const { return contacts.size(); } // 待补足1: 查找联系人索引 int ContactBook::index(const std::string &name) const { for (size_t i = 0; i < contacts.size(); ++i) { if (contacts[i].get_name() == name) { return static_cast<int>(i); } } return -1; } // 待补足2: 按姓名字典序升序排序 void ContactBook::sort() { std::sort(contacts.begin(), contacts.end(), [](const Contact &a, const Contact &b) { return a.get_name() < b.get_name(); } ); }
#include "contactBook.hpp" void test() { ContactBook contactbook; std::cout << "1. add contacts\n"; contactbook.add("Bob", "18199357253"); contactbook.add("Alice", "17300886371"); contactbook.add("Linda", "18184538072"); contactbook.add("Alice", "17300886371"); std::cout << "\n2. display contacts\n"; std::cout << "There are " << contactbook.size() << " contacts.\n"; contactbook.display(); std::cout << "\n3. find contacts\n"; contactbook.find("Bob"); contactbook.find("David"); std::cout << "\n4. remove contact\n"; contactbook.remove("Bob"); contactbook.remove("David"); } int main() { test(); }
运行结果:

浙公网安备 33010602011771号